Runa Hellinga - Media

Over een weekje ben ik er weer, maar tot dan wens ik iedereen een gelukkig nieuw jaar, met oliebollen, of volgens Hongaars gebruik met linzensoep (waarbij het eten van veel linzen veel forinten in het komende jaar schijnt te brengen).

Stel, er zaten vier Amerikaanse verpleegsters vast in Libië, beschuldigd van de krankzinnige misdaad dat ze meer dan 400 kinderen moedwillig met Aids hadden besmet. Of Engelse verpleegsters, Franse, Duitse, of zelfs Nederlandse. En een arts uit een van deze landen. De wereld zou te klein zijn, al jaren. Want dat is de situatie: al acht jaar lang zitten vier Bulgaarse verpleegsters en een Palestijnse arts vast in een Libische gevangenis, op beschuldiging dat ze 426 kinderen expres Aids zouden hebben bezorgd. Op de pijnbank hebben ze deze gruweldaad bekend, maar buiten Libische rechters gelooft geen mens die bekentenis. Ze waren niet meer dan de zondebokken die moesten opdraaien voor de belazerde omstandigheden in het ziekenhuis waar de kinderen lagen. Al twee keer zijn ze ter dood veroordeeld. En wat doet de wereld in de tussentijd? Ze onderhandelen wat met Kadhafi over Lockerbie, laten Libië daarvoor een schadevergoeding betalen en heffen de sancties tegen Libië op. Oh ja, ze hadden in...

De joden hebben hun verloren stam, de Hongaren klaarblijkelijk ook, wel twee zelfs. En dan heb ik het niet over Hongaren in Roemenië of Slowakije, maar veel verder weg. Dezer dagen zijn in Hongarije vertegenwoordigers van de Magyarab op bezoek, een volk van zo'n 50.000 zielen dat ergens langs de Nijl in Egypte en Soedan leeft. Magyarab zijn zwart, spreken Arabisch en geloven in Allah, maar schijnen, aldus wil de overlevering, af te stammen van Hongaarse soldaten of slaven die in dienst van de Turken in die regionen terecht zijn gekomen. Graaf László Almássy, verder vooral bekend vanwege de inspiratie die zijn leven was voor het boek The English Patient, schijnt hen in 1935 te hebben opgespoord en al verschillen deze Hongaren in weinig meer van hun omgeving, ze schijnen zich nog steeds van hun afstamming bewust te zijn. Ze hebben na Almássy's bezoek klaarblijkelijk zelfs geprobeerd contact met het moederland op te nemen, te vergeefs, want de oorlog kwam er tussen. Maar dat wordt...

Olga Kozina kijkt recht in de lens, terwijl ze de kijkers indringend toespreekt. Als ze optreedt , zitten in Rusland honderdduizenden voor de buis, met de telefoon in de hand. Olga presenteert telefoonspelletjes en moet de kijkers overhalen om te bellen. Een uur lang worden ze met wisselende spelletjes en quizzen verlokt. Wie belt, betaalt daarvoor, maar maakt ook kans op prijzen die kunnen variëren van 50 tot 50000 euro. Terwijl ze presenteert, wordt het programma aan de hand van het belgedrag van de kijkers bijgestuurd. Spannende muziek, of juist rustige, geluidseffecten, lichteffecten, een nieuw spelletje, een hogere prijs, een opgewonden of juist een rustige presentatie: het is allemaal doordacht en bedoeld om mensen tot bellen te verleiden. Terwijl Olga in rap Russisch ratelt, vraagt een Francaise in een naburige studio kijkers naar de achternaam van een Franse acteur wiens voornaam Jean luidt. Ze leunt tegen een decorstuk, zegt weinig en maakt een haast slome indruk. Dat hoort e...

Als enige van de landen die in 2004 EU-lid werden, wil Hongarije de toelating van werknemers uit Roemenië en Bulgarije beperken, als die twee landen op 1 januari tot de Europese Unie toetreden. Het is wat ironisch, gezien de Hongaarse protesten toen sommige EU-landen drie jaar geleden weigerden de grenzen te openen voor werknemers uit de nieuwe lidstaten. Jaarlijks krijgen nu al zo’n 40000 Roemenen in Hongarije een werkvergunning en ze zijn daarmee verreweg de grootste groep buitenlanders in het land. Vrijwel alle Roemenen in Hongarije komen uit Transsylvanië en spreken Hongaars. Maar Csaba Berecki, die begin jaren negentig vanuit Transsylvanië naar Hongarije verhuisde, verwacht niet dat hun aantal na 1 januari sterk zal groeien..... ,,De meeste Roemenen gaan tegenwoordig naar Spanje of Italië. De taal daar lijkt op Roemeens, dus voelen ze zich daar snel thuis. Jonge Hongaren uit Roemenië spreken allemaal Roemeens. Voor hen is Spanje of Italië veel interessanter dan Hongarije, want de...

De Hongaarse politie heeft 32 agenten op non-actief gesteld, omdat ze zich op een online-forum op het interne politienetwerk buitengewoon racistisch over zigeuners hadden uitgelaten. Zandhoopbewoners, hersen-geamputeerden, weide-negers en genetisch afval waren een paar van de termen waarmee ze de Roma-minderheid in Hongarije omschreven. Op het Holdudvar(Maanhof) -forum ventileerden ze de mening dat ijverige zigeuners al lang zijn uitgestorven, dat je Roma moet slaan en dat ze gesteriliseerd horen te worden. De zaak kwam aan het licht, omdat Mihaly Máté, een gepensioneerde agent het materiaal had verzameld en samen met een lokale Roma-organisatie op CD had gebrand en anderhalve maand geleden op had gestuurd naar de hoofdcommissaris van de nationale politie. Het onderzoek dat die daarop liet doen, leidde tot de schorsing van de 32. Máté verklaarde tegenover de radio dat schelden op zigeuners in Hongarije helaas zeer gebruikelijk is, maar dat het helemaal onaanvaardbaar is, als agenten me...

Goudbruin gebakken ligt het varkentje op de kruiwagen, de poten met hoefjes naar de zijkant uitgespreid. Kop, snuit, grote flaporen, staartje: het zit er allemaal nog aan. Het beest moet doorgaan voor een speenvarken, maar feitelijk is het al een behoorlijke big, zo groot dat de hulp van de plaatselijke kroeg moest worden ingeroepen om hem te braden. Die beschikt namelijk over een ouderwetse broodoven, en iedereen in het dorp die echt iets groots moet bakken, kan het café terecht, als hij maar zelf hout meeneemt. Het varkentje, onvrijwillige hoofdrolspeler op een feest met zo’n vijftien gasten, paste maar net in de oven en moet zo meteen nog aan het spit, een forse ijzeren staaf die er tussen de achterpoten ingaat, dan dwars door de borstkas en er bij de bek weer uit komt. Er komt nog behoorlijk wat hamerwerk bij kijken om dat voor elkaar te krijgen. Daarna is het een kwestie van geduldig draaien, onder genot van een glas bier of palinka, de straffe Hongaarse pruimenjenever die de mees...

'Eerste kwaliteit' meldt het bordje boven de sinaasappels in de winkel. De bak eronder doet anders vermoeden. Niet alleen zijn sommige sinaasappels groot, anderen klein, sommigen zijn navels, andere niet, en sommige zijn gaaf en andere gebutst, om niet gewoon te zeggen rot. Eerste kwaliteit? In Nederland zouden ze nog niet voor derde kwaliteit kunnen doorgaan. Om maar te zwijgen over producten twee als tweede of zelfs derde kwaliteit worden aangeprezen. Voor mij hoeven tomaten echt niet allemaal perfect uit te zien, en ik weet dat de smaak van minder mooie Hongaarse tomaten vaak beter is dan die van perfect ogende import. Aardbeien uit Spanje zal ik niet meer kopen, die smaken nergens naar in tegenstelling tot de Hongaarse producten. Maar ik heb al lang geleerd ieder stuk fruit kritisch te onderzoeken voor ik het in een zakje stop en weet inmiddels dat een mooi ogende manderijn ook enig gewicht moet hebben, anders blijkt bij thuiskomt dat hij van binnen kurkdroog is. Een Honga...

Weg van de politiek, weg van de grote stad, heeft Hongarije een heel ander gezicht. Zo anders, dat het soms wel twee verschillende landen lijken, Boedapest en 'a vidék', het platteland. Dat geldt natuurlijk ook voor andere grote steden, een Parijzenaar heeft ook weinig te maken met een Fransman in een provinciestad. Een mooie herfstdag in Tata....

,,Dank aan God dat hij tussen de miljoenen voetballers in de wereld ons Hongaren dit genie heeft gegeven, dat Puskás bij onze natie terecht is gekomen, dat wij deze woorden kunnen smaken: Puskás, Hongaar,’’ aldus Pál Schmidt, voorzitter van het Hongaars Olympisch Comittee, afgelopen zaterdag tijdens het afscheid van Ferenc Puskás. Schmidt was niet de enige die de Hongaarse voetbalster nagenoeg heilig verklaarde. Volgens een andere spreker staat er nu één ster meer aan de hemel, en die ster schijnt lichter dan alle andere. De strak geregiseerde plechtigheid, bedacht door een Hongaarse filmregisseur, begon in het naar de voetballer vernoemde Puskásstadion en eindigde in de Basiliek in het centrum van stad. Maar de bijna-heiligerklaring kon niet verhullen dat de gebeurtenis minder belangstelling trok dan de organisatoren hadden verwacht. Puskás, die op 17 november overleed, was de topspeler van het ‘gouden team’ in de jaren vijftig, toen Hongarije als de sterkste ploeg ter wereld gold ......

Mijn zoon wil graag hulp met zijn huiswerk. Hij moet een serie letter-paren uit zijn hoofd leren, en het wil er maar niet in. Echt moeilijk is het overigens niet. De P is de stemloze tegenhanger van de B, de S de stemloze tegenhanger van de Sh, en zo hoort de G bij de K, de T bij de D, en zijn er nog wat combinaties. Het ene rijtje bestaat, zie ik al snel, uit alle letters van ons beroemde 't kofschip (tegenwoordig ook 't fokschaap genoemd), plus nog wat letters die wij in het Nederlands niet als letters kennen: de ts-klank die als tegenhanger een dzj-klank heeft bijvoorbeeld. Allemaal machtig interessant, maar waar is het goed voor? Dat weet mijn zoon ook niet, en daar schuilt hem het probleem: hij ziet het nut van de oefening niet en het interesseert hem eigenlijk geen donder. Alleen het feit dat hij tamelijk braaf is in het maken van zijn huiswerk en de juf Hongaars bovendien een beetje streng, motiveert hem om het toch maar te doen. Plus het feit dat de juf het eigenlijk me...

André Havas was zeven jaar oud, toen hij op 3 december 1956 met zijn ouders te voet de Hongaars-Oostenrijkse grens overstak. Net als 200.000 andere Hongaren ontvluchtten ze het communistische bewind en de repressie die volgde op het neerslaan van de Hongaarse opstand een maand eerder. Maar Pál Havas, André’s vader, was al voor de opstand druk bezig geweest met ontsnappingsplannen. Pál, die bij de lampenfabriek Tungsram werkte, had het plan opgevat om een duikbootje te bouwen. Het was heel gewoon dat werknemers de fabriekswerkplaatsen en -werktuigen na werktijd voor eigen doeleinden gebruikten. Dat Tungsram ook nog eens vlak aan de Donau lag, kwam buitengewoon goed uit. Om geen verdenking te wekken, had Pál Havas een duikbootje bedacht dat er op het eerste gezicht uitzag als een gewone plezierbootje, maar dat met waterdichte luiken kon worden afgesloten. De bedoeling was om het bootje onder water met twee sterke eletrocmagneten aan een voorbijvarend binnenvaartschip te bevestigen en zo ...

De eerste keer dat we in het Museum voor Schone Kunsten in Boedapest kwamen, was ons zoontje drie. We wilden naar de Egyptische afdeling. Daar liggen mummies en andere spannende dingen, en hij begon dat soort zaken net interessant te vinden. Hongaarse musea hebben een groot aantal strenge, meestal gepensioneerde dames in dienst om de orde te bewaken, en de matrone die orde hield op de Egyptische afdeling was er een van het ergste soort. Ons zoontje was best geïnteresseerd in de tentoonstelling, maar ja, hij was pas drie, en na een tijdje wilden zijn beentjes niet meer echt. Of-ie op de schouders mocht. Dat mocht, vonden wij, maar de dame dacht daar anders over. 'Geen sprake van', snauwde ze ons toe. Rennen mocht natuurlijk al helemaal niet, en eigenlijk was overduidelijk dat een kind van die leeftijd wat haar betreft helemaal niet in een museum thuishoorde. Jaren geleden waren we met vrienden op een tentoonstelling van Arabische kunst in Geneve.... Hun kinderen, toen anderhalf ...

Ruim een maand heeft in Hongarije het gerucht de ronde gedaan dat tijdens de rellen van 23 oktober een meisje was omgekomen. Het ging, aldus de verhalen, om een kind, twaalf of dertien jaar oud, of anders om een meisje van een jaar of zestien, daarover waren de bronnen onduidelijk. Ze zou, aldus het verhaal, onwel zijn geworden van het traangas en als gevolg van een allergische reactie in het ziekenhuis zijn gestorven. Of ze was door een rubber kogel geraakt en ter plekke gestorven, daarover verschilden de meningen. Nu bleek daags na de rellen, dat de politie klaarblijkelijk een wat verouderde soort traangas had gebruikt waar meer mensen gevoelig voor zijn dan het in West-Europa gebruikelijke traangas. Traangas van Hongaarse makelijk, dat wel. Behoorlijk wat mensen hadden longklachten van het spul, dus een dode leek niet helemaal onwaarschijnlijk. Het verhaal dook overal op: in kranten, bij demonstraties tegen de regering en op talloze websites. Ooggetuigen waren er niet, maar wel tal ...

Het internet is - wie is er verrast over - vergeven van de filmpjes die premier Gyurcsány op de korrel nemen. De meesten zijn flauw en voorspelbaar: het woord leugen speelt een belangrijke rol, en een video met de titel Gyurcsány Execution laat ook weinig te raden over. Maar het initiatief dat de Hongaarse zender TV2 onlangs nam tot een politiek cabaretprogramma, bleek gelukkig iets vruchtbaarder. Voor wie geen Hongaars spreekt: de premier spreekt er zijn dank voor uit dat 'de casette' (de band waarop hij zijn partijgenoten vertelt dat de regering in het verleden tegenover de kiezers gelogen heeft en dat hij daarmee wil stoppen) binnen luttele weken dubbel platina heeft gehaald. En hij bedankt een aantal mensen voor dat succes, zoals zijn moeder 'die nooit geloofd heeft dat ik zonder haar hulp iets zou worden', oppositieleider Viktor Orban die de band zo aan het publiek heeft aangeprezen en niet te vergeten 'dit kloteland', een verwijzing naar de vele vloeken in...

De conservatieve oppositiepartij Fidesz heeft een gemeenteraadslid uit het zesde district in Boedapest uit de partij gezet, omdat hij graag rondloopt in Nazi-uniform. Let wel: toen het boulevardblad Blikk met die onthulling kwam, wilde Fidesz in eerste instantie niet van zulke drastische maatregelen weten. Weliswaar was de partij niet blij met Zsolt Gyenge's verkleedpartij, maar reden tot maatregelen zag men niet. Pas toen het verhaal door bleek te lekken naar internationale kranten, werd de zaak toch wat te pijnlijk voor de partij. Gyenge (wiens achternaam ironischerwijze 'Zwak' betekent) schaamt zich overigens absoluut niet voor zijn optreden in SS-uniform. In tegendeel: het is zijn hobby, en als hij geld heeft, geeft hij dat uit aan WO-II uniformen en andere leukigheden uit de Tweede Wereldoorlog. En hij laat zich graag in zijn spulletjes fotograferen. Wat daaraan mis zou kunnen zijn, ontgaat hem ten ene male. Zo'n vijf procent van de Hongaren schijnt echt anti-semi...

Helaas, het Hongaarse kiesbureau heeft besloten dat er geen referendum gehouden kan worden over de vraag of bier in café's in het vervolg gratis moet zijn. Jammer, want dat referendum zou, behalve door kroegbazen en leden van de blauwe knoop, waarschijnlijk door iedereen zijn toegejuicht. Maar volgens het kiesbureau zou zo'n volksraadpleging het vrije ondernemerschap in gevaar brengen en dat staat haaks op de EU-regelgeving. De bedenker van het referendum, een zekere K.K., had nog wat andere biergerelateerde vragen in petto, maar ook die zijn afgewezen. Zo wilde hijweten of het volk het ermee eens was dat bier in toekomst alleen nog maar in daartoe bevoegde kroegen verkrijgbaar zou zijn (en niet meer in de supermarkt), en of instellingen die bier verstrekken (kroegen dus) staats- of gemeente-eigendom moeten worden. Absurde vragen? Als het aan de oppositiepartij Fidesz ligt, gaan Hongaren binnenkort naar de stembus om erover te beslissen of bepaalde medicijnen, asperine bijvoorb...

Hoe versla je de Hongaarse burocratie? Door niets te doen, misschien. In ieder geval heeft niets, of in ieder geval knap weinig doen ons uiteindelijk, na anderhalf jaar wachten, onze kinderbijslag opgeleverd. Niet alleen hebben we sinds enkele weken het officiële besluit in huis dat we kinderbijslag krijgen, ook hebben we, ditmaal echt zonder dat we daar verder ook maar iets aan hebben gedaan, de nabetaling van de kinderbijslag van de afgelopen anderhalf jaar gekregen. Zolang geleden was het dat we de eerste aanvraag hebben ingediend. Zo'n 150.000 forint, zeg 3600 euro, dat is toch een leuk bedrag voor de feestdagen. Plus het feit dat we ook nog recht hebben op belastingteruggave, want als je eenmaal kinderbijslag krijgt, krijg je ook nog eens een belastingkorting. Ik had me eigenlijk nooit gerealiseerd dat het Hongaarse vadertje staat zo royaal was voor burgers die hun best doen om het Hongaarse volk voor uitsterven te behoeden. Het officiële besluit kwam extra onverwacht, omdat h...

Op de achterbank in de bus zitten twee potige mannen met elkaar te praten. Zodra de deur sluit, veren ze overeind en vissen uit hun zak een rode band. Kaartjescontrole! In het verleden zag je controleurs vooral in de metro, en heel af en toe op de tram, maar sinds de BKV, het Boedapester openbaar vervoerbedrijf een keer een paar weken heel strikt alle reizigers bij de metro controleerde en de kaartverkoop min of meer verdubbelde, wordt er op alle lijnen wat vaker overal gecontroleerd. Tegenover mij zit een man, wellicht nog steviger dan de twee controleurs. Als hij de rode band ziet, kijkt hij wat schuldbewust op. "Ik stap uit", zegt hij. De controleur knikt. "Gaat uw gang", antwoordt hij en loopt tot mijn stomme verbazing zonder verder iets te vragen naar de volgende. Twee passagiers later is het weer raak. "Ik stap uit." "Gaat uw gang." Hij loopt door naar voren. Als de bus stopt, staat de man tegenover mij inderdaad op. Hij gaat in de open deu...

Het mag buiten achttien graden zijn, maar het is ook midden november. En dat betekent dat mutsen op en skipakken aan. Zodra de temperatuur onder de zestien graden zakt, gaat geen kind meer zonder muts de straat op, en wee de moeder die daar anders over denkt: binnen de kortste keren heb je een oudere dame aan je broek die je vermanend toespreekt over zoveel onverantwoord gedrag. Die mutsen zie je soms zelfs op koele zomerdagen. Maar de winterkleding komt onherroepelijk uit de kast zodra het 1 november is geweest, en zeker als het in de eerste week van november koud was, zoals dit jaar. En winterkleding betekent voor kleine kinderen veelal een skipak, zo’n gewatteerd geval dat je van top tot teen warm hout. Deze week liep ik door de stad, het was een graad of achttien en ik had net zelf mijn jas uitgetrokken. Van de andere kant kwam een schoolklas, kindertjes twee aan twee hand in hand. Pakweg de helft was in een skipak gehuld, de rest droeg winterjassen, allemaal hadden ze hun muts op ...

Als in de komende twee weken geen investeerder met veel geld komt, is het lot van de Hongaarse voetbalclub Ferencváros (FTC) bezegeld. De 107-jaar oude club, ooit de meest succesvolle uit de Hongaarse competitie, staat aan de rand van het faillissement. Straks leeft de koosnaam Fradi hooguit verder op amateurniveau. Maar FTC staat niet alleen. ,,Het had vrijwel iedere club uit de hoogste divisie kunnen overkomen’’, aldus János Bánfi, voormalig aanvoerder van het Hongaarse nationale team. Fradi heeft een schuld van 850 miljoen forint (zo’n 3,3 miljoen euro). Dat zou nog veel hoger zijn, als de club in het verleden niet diverse malen door de Hongaarse regering uit de brand was geholpen en als er in 2001 geen investeerder was geweest die bereid was veel geld in de zaak te steken. De overname door de joodse zakenman Gábor Várszegi was destijds een grote verrassing, want Fradi’s supporters staan bekend als tamelijk antisemitisch. Várszegi - tevens eigenaar van MTK, een andere Boedapester to...

We leven slechter dan vier jaar geleden’. Met die verkiezingsleuze probeerde de Hongaarse oppositiepartij Fidesz de kiezers dit voorjaar voor zich te winnen. Als het over leugens in de Hongaarse politiek gaat, was die bewering er één van. De demonstraties voor het Hongaarse parlement en de rellen van de afgelopen weken doen anders vermoeden, maar gemiddeld zijn de lonen in Hongarije de afgelopen vijf jaar reëel met 25 procent gestegen. Zelfs de armsten hebben het beter dan een aantal jaren geleden . Toen de huidige premier Ferenc Gyurcsány zei dat hij tegenover de kiezer gelogen had over de stand van de economie, had hij het dan ook niet over inkomens, economische groei of werkloosheid. Met een werkloosheid van 7,4 procent is Hongarije er veel beter aan toe dan bijvoorbeeld Polen met zijn 16,5 procent, Slovakije met zijn 15,1 procent en zelfs nog beter dan Tsjechië met zijn 7,9 procent. De economie groeide de afgelopen jaren gestaag, jaarlijks zo rond de vier procent. In 2005 trok Hong...

Ergens aan het eind van de zesde klas, in de laatste week van Sandor Szecsi’s middelbare schooltijd, begon zijn geschiedenisleraar plotseling over de Hongaarse opstand van 1956. De eerste examens waren al aan de gang en de leerlingen hadden wel iets anders aan hun hoofd. Hij had het net zo goed kunnen laten. ,,En zo ging het niet alleen bij mij op school. Datzelfde heb ik van anderen gehoord’’, zegt de 23-jarige student Nederlands. Medestudenten Krisztina Fekete en István Lajos Pardi knikken. Ze zaten op andere middelbare scholen, maar hun ervaring is dezelfde: de Hongaarse opstand van 1956 was niet meer dan een voetnoot in hun geschiedenisles. Het is over het algemeen het laatste onderwerp dat wordt behandeld, en op sommige scholen komt het zelfs helemaal niet aan de orde. Niet dat 1956 helemaal geen rol speelde in hun schoolleven. Op alle Hongaarse middelbare scholen wordt de opstand jaarlijks verplicht herdacht. Bij Krisztina op school was dat een vrij serieuze zaak. ,,We gingen dan...

"Ik ben Hongaar en net als veel Hongaren zou ik eigenlijk wel eens willen weten waarom buitenlanders hier op vakantie willen komen." De directeur van Danubius hotels reageert een beetje verbaasd op deze vraag van een Hongaarse collega. De persbijeenkomst waar de man zijn vraag stelt, vindt plaats op de zesde verdieping van het Hiltonhotel op de burchtheuvel in Boedapest. Een antwoord lijkt dan ook eigenlijk volkomen overbodig. Uit het raam kijken we uit op de Donau en het parlement, dat in het zonlicht ligt te baden. Een plaatje uit een vakantiefolder. Waarom zou je NIET naar Boedapest op vakantie willen? Toch staat deze Hongaarse collega niet alleen met zijn vraag. Het is misschien een beetje extreem dat hij zich afvraagt waarom mensen naar Hongarije op vakantie zouden willen komen, maar wie zich als buitenlander in Hongarije vestigt, krijgt dezelfde vraag regelmatig: waarom doe je hier in godsnaam? Je bent hier komen wonen, zomaar, vrijwillig? Onbegrijpelijk.... Het overvlo...

Het heeft maanden geduurd, maar sinds begin deze week rijdt de Combino, de nieuwe, door Siemens gebouwde tram dagelijks over de Grote Ring van Boedapest. Storingsvrij, zou tenminste moeten. Toch vertrouwde ik het niet echt toen ik er voor het eerst instapte. Fraaie tram, daar niet van, vriendelijk voor ouden van dagen en mensen die slecht ter been zijn (hoewel er aanzienlijk minder zitbankjes inzitten dan in de oude trams, al is de Combina een stuk groter). En hij is stil, veel stiller dan de oude Ganz-trams, zodat je tenminst kunt meegenieten van de MP3-speler van je buurman. Of zonder te schreeuwen een gesprek met je medepassagiers kunt voeren. Ik geef toe, dat laatste is best plezierig. Maar toch, die tram heeft inmiddels wel een zeer onbetrouwbare reputatie. Het ritje stelde me dan ook niet teleur: al na de tweede halt bleef de tram onverwacht voor een stoplicht stilstaan. Ik zag de lamp op groen springen, weer op rood, weer op groen, en voelde me gesterkt in mijn wantrouwen tegen ...

In de weken nadat de Russen in 1956 de Hongaarse opstand met geweld hadden neergeslagen, vluchtten zo’n 230- tot 250-duizend mensen naar het buitenland, sommigen uit angst voor vervolging, anderen, omdat ze een eenmalige kans zagen aan het communistische systeem te ontkomen. Sommigen hadden meer reden om vang te zijn dan anderen, maar de meeste vluchtelingen hadden in ieder geval één ding gemeenschappelijk: het waren ondernemende mensen die er veelal in slaagden het beste van hun vlucht te maken. Over het algemeen kregen de Hongaarse vluchtelingen in het Westen een warm welkom. ,,We kwamen met de trein aan, en overal stonden mensen die ons geld en fruit toestopten,’’ herinnert industrieel ontwerpster Edina Kosmovski, die naar Frankrijk vluchtte, zich. Net als andere vluchtelingen kreeg ze een gratis taalcursus, en luttele maanden nadat ze Hongarije had verlaten, werd ze toegelaten tot de Sorbonne Universiteit. Tibor Kertész, die samen met 8000 andere vluchtelingen in Zweden terechtkwam...

Na een verblijf van 50 jaar in Nederland krijgt Hongarije vandaag (donderdag) het historische archief over de prinselijke Rákóczy-familie terug. Het archief kwam in Nederland terecht, toen de weduwe van een van de laatste telgen van de Rákóczys in 1956 na de Hongaarse opstand het land uitvluchtte en door koningin Juliana persoonlijk naar Nederland werd gehaald. Het archief wordt door de Algemene Rijskarchivaris Maarten van Boven overhandingd aan de directeur van het Hongaarse Rijksarchief, Lajos Geczényi. Sári Marton nam bij haar vlucht een koffer papieren mee, die voor Hongarije mede van groot historisch belang zijn, omdat er weinig historische archieven bewaard zijn gebleven. Het familiearchief bevat documenten uit diverse eeuwen, waarvan de oudste uit 1322 stamt en gewag maakt van een stuk land dat de familie van de koning toegewezen heeft gekregen. Belangrijk voor Hongaarse historici zijn de papieren over Ferenc Rákóczy II, de laatste Hongaarse vorst van Transsylvanië.... die een ...

Van een menigte kun je nauwelijks spreken, woensdagmiddag voor het Hongaarse parlement. Er hebben zich enkele honderden mensen verzameld om te betogen voor het aftreden van premier Gyurcsány. Maar velen van hen staan hier al voor de derde dag, sommigen hebben op het plein overnacht, en ze zijn ervan overtuigd dat ze vanavond weer, net als de vorige avonden, met duizenden zullen zijn. Waar je ook kijkt, zie je de Hongaarse vlag. Groen-wit-rode linten om de hals, kokardes op de revers, vlaggen in de hand. Wie je ook ook aanspreekt, het gesprek dwaalt van de leugens van Gyurcsány al snel af naar hele andere grieven. Trianon, het verdrag waarbij Hongarije na de Eerste Wereldoorlog een groot deel van zijn grondgebied verloor..... is een thema dat de demonstranten net zo bezighoudt als ‘kameraad Gyurcsány’, zoals ze de socialistische premier consequent noemen. Ernest Nagy de Nagybaczon, volgens eigen zeggen van beroep uitvinder, runt samen met zijn zuster een stalletje waar mensen eten kunn...

Voetbalsupporters en aanhangers van extreem-rechtse maakten de harde kern uit van de relschoppers die gisterennacht het tv-gebouw in Boedapest bestormden en plunderden. Een deel van de relschoppers kwam, belust op een potje knokken, rechtstreeks van een voetbalwedstrijd naar het plein toe. De band waarop premier Gyurcsány erkende dat hij had gelogen, was een dankbare aanleiding. Maar de echte oorzaak van de rellen liggen in het politieke klimaat in Hongarije. Onvrede over het bezuinigingspakket van de regering Gyurcsány speelt een rol, maar op de achtergrond speelt dat er al jaren geen sprake meer is van een constructieve oppositie. De grootste oppositiepartij, het conservatieve Fidesz, grijpt ieder meningsverschil aan om de rechtmatigheid en de democratische gezindheid van de regering in twijfel te trekken..... Gelijktijdig ziet Gyurcsány’s regering zich geconfronteerd met een enorm begrotingstekort, en met problemen zoals een slecht functionerende gezondheidszorg en een veel te groot...

,,We hebben er een troep van gemaakt. Geen klein beetje, maar heel erg. We hebben anderhalf jaar lang constant gelogen, ’s ochtends, ’s middags, ‘s avonds’’, aldus de Hongaarse premier Ferenc Gyurcsány afgelopen mei op een besloten bijeenkomst van zijn partij. Een band met zijn toespraak lekte dit weekend uit en veroorzaakte twee weken voor de lokale verkiezingen een politieke storm in de Hongarije. Op de band zegt de premier dat er de afgelopen vier jaar onder de socialisten niets bereikt is waar hij trots op is, dat hij geen zin meer heeft om te liegen en dat hij echte hervormingen wil. Als zijn partij die lijn niet wil volgen, moeten ze iemand anders kiezen, aldus de premier op de band tegenover zijn partijgenoten. Na de publicatie van de band eisten demonstranten voor het parlement het aftreden van de premier en zijn regering. Maar Gyurcsány verklaarde daar niet aan te denken...... Integendeel, hij gebruikte het uitlekken van de band voor een openlijke aanval op het politieke klima...

De gemeente Boedapest overweegt de nieuwe Combinotrams, die vanaf juni af en toe rijden, terug te sturen naar de producent, Siemens. De voertuigen moeten de oude Ganztrams gaan vervangen die al tientallen jaren trouw dienst op de Nagykőrut, de grote ring om het centrum van de stad. De Combino, deze uitvoering daarvan althans (iedere Combino wordt speciaal voor de betreffende klant gebouwd) is met zijn vijftig meter de langste tram ter wereld, en daar schuilt vermoedelijk het probleem. Sinds hij in gebruik is genomen, wordt de tram geplaagd door storingen, die vervolgens het hele tramverkeer op de ring stilleggen. In het begin liep de tram de hele tijd van de bovenleidingen af, omdat het ophangsysteem niet berekend was op de zwaardere koperen leidingen die nodig waren voor de extra stroom die de tram gebruikt. Op goed moment ging zelfs een aantal masten van de bovenleiding tegen de grond, gelukkig midden in de nacht, zodat er geen ongelukken plaatsvonden. Die problemen schijnen verholpe...