Runa Hellinga - Media

Zo rond een uur of twee 's middags wordt de menigte voor het Museum van de Revolutie, in een buitenwijk van de Serivsche hoofdstad Belgrado, zichtbaar onrustig. Er gaan geruchten: er is alsnog bezwaar gemaakt tegen de opbaring van Milosevic in het museum. De autoriteiten doen moeilijk over het verlenen van de nodige vergunningen. Het kan er allemaal nog wel bij bij de langzamerhand groteske verwikkelingen rond het lichaam van de dode ex-president. Het heeft de Socialistische Partij veel moeite gekost om een plek te vinden voor de opbaring. Het parlement mocht niet en het idee van een tent voor het parlementsgebouw werd door de autoriteiten verworpen. Ook het grote Sava-congrescentrum had geen plek. Het museum was de laatste hoop. Ironisch genoeg ligt even verderop het mausoleum van Josip Broz Tito, voorvechter van een verenigd Joegoslavie dat mede door Milosevic werd vernietigd. Ironisch is ook dat Milosevic zich vijf jaar geleden drie dagen verschansde in het naast het museum gele...

,,De dood van Milosevic krijgt nog een lange nawerking in Servie'', voorspelt Andreja Mladenovic, woordvoerder van de regerende Democratische Partij van Servie (DSS). Hij verwacht dat de kwestie liedt tot radicalisering van de Servische politiek. Zeker is dat twee politieke partijen, de socialisten (waarvan Slobodan Milosevic tot zijn dood formeel voorzitter was) en de extreemrechtse Radicale Partij er alles aan doen om garen te spinnen bij zijn plotselinge overlijden. Voor de socialisten biedt zijn dood hoop in moeilijke tijden. De partij, enkele jaren geleden nog de machtigste van het land, heeft veel kiezers verloren en speelt alleen nog een rol vanwege haar gedoogsteun aan het minderheidskabinet van premier Kostunica. Maar de kans is reeel dat de partij bij de volgende verkiezingen de kiesdrempel van vijf procent niet eens haalt. Maar Milosevic' dood kan juist de verdere ondergang van de socialisten betekenen, meent Dejan Anastasijevic van het oppositieweekblad Vreme. ...

De verzorgster kijkt niet op of om als we binnenkomen. Haar aandacht is volledig gericht op de half jaar oude baby die ze aan het aankleden is. Terwijl ze bezig is, praat ze de hele tijd met hem. Ze toont hem de kledingstukken die ze gaat aantrekken en vertelt hem wat ze gaat doet. De baby lacht ontspannen en babbelt tevreden terug. Het Emmi Pikler Instituut in Boedapest is niet ’thuis’. Directrice Anna Tardos, dochter van oprichter Emmi Pikler, is de eerste om dat te benadrukken. Het is een kindertheuis en een verblijf in een kindertehuis, hoe goed ook, moet liefst zo kort mogelijk duren. Maar als het niet anders kan, dan biedt Lóczy, zoals het instituut in de volksmond heet, de kinderen in ieder geval een omgeving, waarin ze optimaal gedijen tot ze terug kunnen naar de eigen ouders of naar een pleeg- of adoptiegezin gaan. Toen de Hongaarse kinderartse Emmi Pikler haar opvoedingsmethode ontwikkelde, had ze aanvankelijk gewoon gezinnen in haar hoofd, geen tehuizen. Maar toen ze in 1946...

Een klein jaar geleden hebben wij Hongaarse kinderbijslag aangevraagd. Nou ja, ik overdrijf, het was een dikke tien maanden geleden. Meer als kwestie van principe, dan om het geld, want rijk worden doe je er niet van, maar goed. We betalen hier belasting en premies, en niet zuinig, maar tot de toetreding van Hongarije tot de EU had je als buitenlander geen recht op kinderbijslag, behalve waarschijnlijk als je een permanente verblijfsvergunning had, maar daar zijn de Hongaren niet zo scheutig mee. Maar goed, sinds 1 mei 2004 hebben wij dus ook recht op kinderbijslag. Theoretisch. In praktijk ligt dat niet zo makkelijk, weten we inmiddels. Niet dat ik echt anders had verwacht. Het begon met het invullen van een paar formulieren voor de Hongaarse Schatkist (geen grap, dat is de instantie die over de kinderbijslag gaat). Na een maand of drie later kregen we een nieuwe stapel formulieren terugkregen, die we binnen acht (!) dagen ingevuld en wel terug moesten sturen. De Hongaarse autoriteite...

Regelmatig loop je tegen Hongaren aan, die je vol overtuiging vertellen dat het leven tegenwoordig slechter is dan pakweg 15 jaar geleden. Of in ieder geval slechter dan een aantal jaren geleden. Ik heb dat altijd betwijfeld. Zelfs op het platteland, waar ik regelmatig kom, zie je dat het leven van mensen de afgelopen vijftien jaar ten goede is veranderd. Neem om te beginnen het voorzieningsniveau. Gas, stromend water, telefoon, riolering: bestonden vijftien jaar geleden helemaal niet in de dorpen. Water haalde je uit de put, en drinken kon je het niet, want het was vervuild vanwege het hoge nitraatgehalte in de grond, veroorzaakt door de even verderopstaande poepdoos. Stoken en koken deed je op hout of kolen, of op gasflessen. Telefoon was er niet, op één zwengeltoestel bij de burgemeester na (in de stad lag het anders, daar kon je, na vijftien jaar wachten, een toestel krijgen dat je samen met een aantal buren moest delen). Een auto was een droom, die na vijftien jaren wachten vervul...

De levensverwachting van Hongaren behoort tot de laagste van Europa. Dat zegt wat over de kwaliteit van de gezondheidszorg, zonder enige twijfel. Het zegt echter vooral wat over de Hongaarse levensstijl Hongaren houden van eten. De Hongaarse keuken is traditioneel een echte boerenkeuken, met veel (varkens-)vet, en veel room om gerechten af te maken. Groente eten mensen vooral in de vorm van goed doorgekookte en vervolgens met sauzen gebonden stoofpotten, of in zuur ingelegd. Zelfs in de zomer is de kans groot dat je vers ingelegde augurken voor je neus krijgt, inplaats van verse sla. Vlees wordt gepaneerd en vervolgens gebakken, of in veel vet gestoofd en met een klodder zure room erop opgediend. Een zondag zonder gebak van oma is geen zondag. Op een goede traditionale gulyás drijven geen vetogen, maar een laagje vet. Als een restaurant bij een gerecht 'gemengde bijlagen' vermeldt, gaat het NIET om aardappels en groente, maar om frieten en rijst. Als je dat eet met traditionele...

Naar schatting enkele honderden Noord-Koreaanse vrouwen werken in semi-slavernij in de Tsjechische textiel- en leerindustrie. De vrouwen hebben weliswaar een officiële werk- en verblijfsvergunning en krijgen het Tsjechische minimumloon uitbetaald, maar ze staan onder volledige controle van de Noord-Koreaanse ambassade, aan wie ze ook als ‘vrijwillige bijdrage aan de socialistische revolutie’ het grootste deel van hun salaris moeten afstaan. Ze worden volledig afgezonderd van de samenleving en mogen slechts in groepen, onder Noord-Koreaanse bewaking, naar buiten om bijvoorbeeld boodschappen te doen. Volgens de Tsjechische sociaal-democratische Europarlementariër Richard Falbr, de vroegere voorzitter van de grootste Tsjechische vakbond, is legaal niets op hun positie aan te merken, omdat hun papieren volledig in orde zijn. Maar moreel zijn er volgens hem grote vraagtekens te plaatsen bij de constructie, niet alleen vanwege de omstandigheden waaronder de vrouwen leven, maar ook, omdat hun...

Begin jaren zeventig leed de Hongaarse hoofdstad Boedapest onder een regelrechte rattenplaag. Vooral in het centrum, in de wijken langs de Donau, was de situatie ernstig. Vrijwel alle huizen in de buurt van de rivier hadden last van het ongedierte. Stedelijk gold dat voor één op de drie huizen. De schade die ze veroorzaakten, liep jaarlijks in de miljoenen dollars. Voor de gemeente was dat aanleiding om de ratten letterlijk de oorlog te verklaren. De gemeente besloot tot een maatregel die op het eerste gezicht onuitvoerbaar leek: de totale uitroeiing van ratten in een stad van ruim twee miljoen inwoners. Dat plan was beslist veel moeilijker geweest, als Hongarije op dat moment geen socialistisch land was geweest, erkent Janós Szilagyi van Babolna Biomilieu, het bedrijf dat sinds haast 35 jaar met de bestrijding is belast. Huiseigenaren draaiden destijds voor de kosten op. Dat had op zich al een reden kunnen zijn de bestrijdingsdienst de toegang te weigeren. Maar Hongarije had een autor...

Het tijdstip van de lancering is geen toeval: twee en een halve week voor de presidentsverkiezingen in Wit-Rusland ging in het Poolse Bialystok, nabij de Wit-Russische grens, de Wit-Russische oppositiezender Radio Racja (Radio Recht) de lucht in. Radio Racja, de opvolger van een zender met dezelfde naam die twee jaar geleden wegens geldgebrek moest sluiten, wordt geheel gefinancierd door de Poolse regering, die niet verheelt dat ze de huidige Wit-Russische president Alexander Lukashenko zo snel mogelijk wil zien vertrekken. Racja begon bescheiden, met een dagelijkse uitzending van één uur. Het station richt zich Wit-Russen over de grens én in Polen, en draait ook muziek om een breed publiek te trekken. Maar de zender is toch vooral een platform van de oppositie. ,, We hopen met onze uitzendingen de burgerbeweging in Wit-Rusland te ontwikkelen. We willen een brug zijn tussen de Wit-Russische minderheid in Polen en de mensen thuis en we willen luisteraars objectieve informatie geven ove...