LEKKER VET
De levensverwachting van Hongaren behoort tot de laagste van Europa. Dat zegt wat over de kwaliteit van de gezondheidszorg, zonder enige twijfel. Het zegt echter vooral wat over de Hongaarse levensstijl
Hongaren houden van eten. De Hongaarse keuken is traditioneel een echte boerenkeuken, met veel (varkens-)vet, en veel room om gerechten af te maken. Groente eten mensen vooral in de vorm van goed doorgekookte en vervolgens met sauzen gebonden stoofpotten, of in zuur ingelegd. Zelfs in de zomer is de kans groot dat je vers ingelegde augurken voor je neus krijgt, inplaats van verse sla. Vlees wordt gepaneerd en vervolgens gebakken, of in veel vet gestoofd en met een klodder zure room erop opgediend. Een zondag zonder gebak van oma is geen zondag.
Op een goede traditionale gulyás drijven geen vetogen, maar een laagje vet. Als een restaurant bij een gerecht 'gemengde bijlagen' vermeldt, gaat het NIET om aardappels en groente, maar om frieten en rijst. Als je dat eet met traditionele restaurantgerechten als zigeunerschnitzel (varkenssnitzel met een flinke plak vet spek erop) of vlees uit Brasov (varkensvlees met ondermeer blokjes vet spek), voel je de aderen dichtslibben.
Zou het zich tot restaurants beperken, dan zou het leed nog te overzien zijn. Maar de meeste Hongaren eten hun warme maaltijd 's middags, in een bedrijfskantine of op school. En op die scholen in Jamie Oliver nog niet langs geweest om de keuken over gezonde voeding te leren.
Dus doen kinderen (en volwassenen) het met middagmaaltijden zoals magos tészta, een soort lasagnavellen, bestrooid met suiker en maanzaad. Of pasta met werkelijk mierzoete tomatensaus erover heen en schitzels in een dikke gefrituurde paneerlaag. Groente komt er ook wel eens voorbij, ingelegd in zuur. Of drijvend in een dikke saus.
Toen bleek dat kinderen bij mijn zoontje op school iedere dag chips mee de klas innamen, hebben wij geprotesteerd. Een van de ouders (waarvan de zoon naast een zak chips iedere ochtend een mac donalds ontbijt meekreeg) keek ons totaal verbijsterd aan. Chips slecht, hoezo? De chips zijn overigens wel uit de klas verdwenen, sindsdien.
Als ons zoontje bij andere kinderen gaat spelen, ben ik altijd benieuwd wat ze s'avonds als avondmaaltijd hebben gekregen. Dat varieert van pannenkoeken, hamburgers of pizza tot szalonnasütö, een soort barbecue waarbij - alweer - vet spek aan een stok wordt geprikt en boven vuur wordt geroosterd tot het knapperig is. Het uitdruipende vet wordt op brood opgevangen en zo opgegeten.
Dat vriendje eet dat volgens eigen zeggen iedere week één keer. Bij een ander vriendje waar hij altijd pannenkoeken eet, schijnt oma om de zoveel dagen een enorme toren te bakken, waar iedereen naar believen van kan nemen.
Van de ouders in zijn klas zou je meer verwachten. Daar zitten artsen tussen, onderwijzers, wetenschappers en een aantal zakenlieden. Maar goed, zelfs in Hongaarse ziekenhuizen is het nog niet doorgedrongen dat goede voeding letterlijk van levensbelang is. De maaltijden voor de patiënten zijn in veel ziekenhuizen een sluitpost, waar per dag niet meer dan 1,20 euro aan uit wordt gegeven. Dan kom je ook niet veel verder dan pasta met maanzaad en suiker als warme maaltijd.
Een enkel ziekenhuis heeft inmiddels een diëtiste in dienst genomen, en dan blijkt dat je zelfs met weinig geld nog wel iets beters kunt klaarmaken. Maar als zelfs in de gezondheidszorg de kennis over het belang van gezond voedsel voor een spoedig herstel zo gering is, is het natuurlijk niet vreemd dat de situatie bij mensen thuis nauwelijks beter is.
Hongaren houden van eten. De Hongaarse keuken is traditioneel een echte boerenkeuken, met veel (varkens-)vet, en veel room om gerechten af te maken. Groente eten mensen vooral in de vorm van goed doorgekookte en vervolgens met sauzen gebonden stoofpotten, of in zuur ingelegd. Zelfs in de zomer is de kans groot dat je vers ingelegde augurken voor je neus krijgt, inplaats van verse sla. Vlees wordt gepaneerd en vervolgens gebakken, of in veel vet gestoofd en met een klodder zure room erop opgediend. Een zondag zonder gebak van oma is geen zondag.
Op een goede traditionale gulyás drijven geen vetogen, maar een laagje vet. Als een restaurant bij een gerecht 'gemengde bijlagen' vermeldt, gaat het NIET om aardappels en groente, maar om frieten en rijst. Als je dat eet met traditionele restaurantgerechten als zigeunerschnitzel (varkenssnitzel met een flinke plak vet spek erop) of vlees uit Brasov (varkensvlees met ondermeer blokjes vet spek), voel je de aderen dichtslibben.
Zou het zich tot restaurants beperken, dan zou het leed nog te overzien zijn. Maar de meeste Hongaren eten hun warme maaltijd 's middags, in een bedrijfskantine of op school. En op die scholen in Jamie Oliver nog niet langs geweest om de keuken over gezonde voeding te leren.
Dus doen kinderen (en volwassenen) het met middagmaaltijden zoals magos tészta, een soort lasagnavellen, bestrooid met suiker en maanzaad. Of pasta met werkelijk mierzoete tomatensaus erover heen en schitzels in een dikke gefrituurde paneerlaag. Groente komt er ook wel eens voorbij, ingelegd in zuur. Of drijvend in een dikke saus.
Toen bleek dat kinderen bij mijn zoontje op school iedere dag chips mee de klas innamen, hebben wij geprotesteerd. Een van de ouders (waarvan de zoon naast een zak chips iedere ochtend een mac donalds ontbijt meekreeg) keek ons totaal verbijsterd aan. Chips slecht, hoezo? De chips zijn overigens wel uit de klas verdwenen, sindsdien.
Als ons zoontje bij andere kinderen gaat spelen, ben ik altijd benieuwd wat ze s'avonds als avondmaaltijd hebben gekregen. Dat varieert van pannenkoeken, hamburgers of pizza tot szalonnasütö, een soort barbecue waarbij - alweer - vet spek aan een stok wordt geprikt en boven vuur wordt geroosterd tot het knapperig is. Het uitdruipende vet wordt op brood opgevangen en zo opgegeten.
Dat vriendje eet dat volgens eigen zeggen iedere week één keer. Bij een ander vriendje waar hij altijd pannenkoeken eet, schijnt oma om de zoveel dagen een enorme toren te bakken, waar iedereen naar believen van kan nemen.
Van de ouders in zijn klas zou je meer verwachten. Daar zitten artsen tussen, onderwijzers, wetenschappers en een aantal zakenlieden. Maar goed, zelfs in Hongaarse ziekenhuizen is het nog niet doorgedrongen dat goede voeding letterlijk van levensbelang is. De maaltijden voor de patiënten zijn in veel ziekenhuizen een sluitpost, waar per dag niet meer dan 1,20 euro aan uit wordt gegeven. Dan kom je ook niet veel verder dan pasta met maanzaad en suiker als warme maaltijd.
Een enkel ziekenhuis heeft inmiddels een diëtiste in dienst genomen, en dan blijkt dat je zelfs met weinig geld nog wel iets beters kunt klaarmaken. Maar als zelfs in de gezondheidszorg de kennis over het belang van gezond voedsel voor een spoedig herstel zo gering is, is het natuurlijk niet vreemd dat de situatie bij mensen thuis nauwelijks beter is.
Reacties