SIGARETTENSMOKKEL LOONT
Sinds 1 juni leggen de Hongaren beslag op iedere auto die de grens over probeert te komen met smokkelwaar. De wagen wordt pas vrijgegeven zodra de eigenaar de bijbehorende boete heeft betaald. Tot 1 juni kwamen er bij Zahony, de grootste grensovergang aan de Oekrainse grens, dagelijks ruim 3000 auto´s de grens over. Op de dag dat het nieuwe beleid inging, waren dat er nog maar 300. Daarvan bleek pakweg de helft nog steeds te smokkelen.
Het maakt de omvang van het smokkelprobleem aan Hongarijes oostelijke grenzen zeer zichtbaar. Dagelijks passeren aan de Oekrainse, en in iets mindere mate aan de Roemeense grens duizenden smokkelaars met vooral sigaretten en brandstof. De benzine, die in de Oekraine nog geen 50 cent per liter kost, wordt een paar kilometer over de grens uit de tank van de auto overgeheveld en verkocht.
De sigaretten blijven deels in Hongarije, maar het grootste deel gaat door naar West-Europa, waar een pakje veel meer doet dan in Hongarije. Europa heeft er dan ook alle belang bij die smokkel krachtig aan te pakken.
Als Roemenië in de komende jaren lid wordt van de Europese Unie, wordt dat land EU-buitengrens. De opsporingsmogelijkheden daar zijn nog aanzienlijk beperkter dan binnen de Unie. Daarom ging deze maand in Boedapest een samenwerkingsproject tussen de Hongaarse, de Nederlandse en de Roemeense douanediensten van start, waarbij de Roemenen leren om de in de EU gebruikelijke opsporingsmethoden te implementeren in hun werkmethoden.
Daarbij draait het allemaal om ’profiling’, selectieve controles op basis van een reële risicoanalyse, vertelt Peter van Tienhoven, douaneattachee bij de Nederlandse ambassade in Boedapest...
.,,Er kunnen allerlei redenen zijn waarom een bepaald transport verdacht is: de afzender, de ontvanger, het soort goederen, de papieren die erbij zitten, de wijze van betaling, de route, de transporteur.’’
In het Europese Customs Information System (CIS) worden gegevens uit heel Europa verzameld die helpen bij het opstellen van dergelijke profielen. ,,De Roemenen gebruiken ook profielen, maar ze werken veel meer ad hoc, op het moment dat een transport voor hun neus staat terwijl wij binnen de EU streven naar risicoanalyse vooraf. In de zeevaart is er al een voorschrift dat we informatie over een vracht 72 uur voor aankomst moeten krijgen, zodat we dan kunnen beslissen of een transport extra aandacht verdient’’.
Informatieanalyse is belangrijk, want ieder soort vervoer kent zijn eigen risiso’s. ,,Als een leek hoort dat een pakje per luchtpost van Zuid-Amerika via Noord-Amerika en Afrika naar Europa is gekomen, denkt hij: dat is verdacht. Maar zulke routes zijn in het luchttransport heel gewoon. Wij vinden het daarentegen wél verdacht als een schip diezelfde route vaart’’, zegt Van Tienhoven.
Sigarettensmokkel is groeiende business. ,,De smokkel aan de Hongaarse grens en in Europa groeit jaarlijks met vijftig procent’’, zegt generaal-majoor János Nagy, hoofd van de opsporingsdienst van de Hongaarse douane. Sigarettensmokkel kost Europa jaarlijks miljoenen aan accijnzen en BTW.
Bovendien zijn de gesmokkelde sigaretten een gezondheidsrisico. Een deel van de smokkelwaar zijn merksigaretten die in de Oekraine slechts 50 cent per pakje kosten. Maar een ander deel is namaak, veelal uit China, waarvoor minderwaardige grondstoffen voor zijn gebruikt en waarvan onduidelijk is wat er precies in zit.
De verleiding om te smokkelen ligt voor de hand. Zelfs wie zich aan de wettelijke limieten van één slof sigaretten per persoon en een volle tank benzine houdt, kan met een dagelijkse trip over de grens zijn Oekrainese maandinkomen van 50 euro opkrikken tot een euro of 1500.
Extra aantrekkelijk is dat de winsten hoog zijn, de straffen daarentegen laag. Gevangenisstraf voor sigarettensmokkel is in Hongarije, maar ook elders in Europa, zeer uitzonderlijk. Rokers profiteren ervan en de gemiddelde burger ziet er weinig kwaads in. In de buurt van de Hongaarse grens is naar schatting twintig procent van alle gerookte sigeratten afkomstig uit smokkel.
Toch is sigarettensmokkel niet zo onschuldig als het lijkt. ,,De smokkel, zeker van namaaksigaretten, is in handen van goed georganiseerd bendes die vaak ook belangen in andere criminele sectoren hebben’’, zegt Nagy. Dat zelfs de kleine smokkel behoorlijk georganiseerd is, bleek op 1 juni. Nagy: ,,Van de pakweg 150 auto’s in Zahony die smokkelwaar bij zich hadden, hebben we er uiteindelijk maar twee in beslag genomen. De rest bleek het geld voor de boete, 1000 tot 2200 euro, gewoon bij zich te hebben.’’
Het maakt de omvang van het smokkelprobleem aan Hongarijes oostelijke grenzen zeer zichtbaar. Dagelijks passeren aan de Oekrainse, en in iets mindere mate aan de Roemeense grens duizenden smokkelaars met vooral sigaretten en brandstof. De benzine, die in de Oekraine nog geen 50 cent per liter kost, wordt een paar kilometer over de grens uit de tank van de auto overgeheveld en verkocht.
De sigaretten blijven deels in Hongarije, maar het grootste deel gaat door naar West-Europa, waar een pakje veel meer doet dan in Hongarije. Europa heeft er dan ook alle belang bij die smokkel krachtig aan te pakken.
Als Roemenië in de komende jaren lid wordt van de Europese Unie, wordt dat land EU-buitengrens. De opsporingsmogelijkheden daar zijn nog aanzienlijk beperkter dan binnen de Unie. Daarom ging deze maand in Boedapest een samenwerkingsproject tussen de Hongaarse, de Nederlandse en de Roemeense douanediensten van start, waarbij de Roemenen leren om de in de EU gebruikelijke opsporingsmethoden te implementeren in hun werkmethoden.
Daarbij draait het allemaal om ’profiling’, selectieve controles op basis van een reële risicoanalyse, vertelt Peter van Tienhoven, douaneattachee bij de Nederlandse ambassade in Boedapest...
.,,Er kunnen allerlei redenen zijn waarom een bepaald transport verdacht is: de afzender, de ontvanger, het soort goederen, de papieren die erbij zitten, de wijze van betaling, de route, de transporteur.’’
In het Europese Customs Information System (CIS) worden gegevens uit heel Europa verzameld die helpen bij het opstellen van dergelijke profielen. ,,De Roemenen gebruiken ook profielen, maar ze werken veel meer ad hoc, op het moment dat een transport voor hun neus staat terwijl wij binnen de EU streven naar risicoanalyse vooraf. In de zeevaart is er al een voorschrift dat we informatie over een vracht 72 uur voor aankomst moeten krijgen, zodat we dan kunnen beslissen of een transport extra aandacht verdient’’.
Informatieanalyse is belangrijk, want ieder soort vervoer kent zijn eigen risiso’s. ,,Als een leek hoort dat een pakje per luchtpost van Zuid-Amerika via Noord-Amerika en Afrika naar Europa is gekomen, denkt hij: dat is verdacht. Maar zulke routes zijn in het luchttransport heel gewoon. Wij vinden het daarentegen wél verdacht als een schip diezelfde route vaart’’, zegt Van Tienhoven.
Sigarettensmokkel is groeiende business. ,,De smokkel aan de Hongaarse grens en in Europa groeit jaarlijks met vijftig procent’’, zegt generaal-majoor János Nagy, hoofd van de opsporingsdienst van de Hongaarse douane. Sigarettensmokkel kost Europa jaarlijks miljoenen aan accijnzen en BTW.
Bovendien zijn de gesmokkelde sigaretten een gezondheidsrisico. Een deel van de smokkelwaar zijn merksigaretten die in de Oekraine slechts 50 cent per pakje kosten. Maar een ander deel is namaak, veelal uit China, waarvoor minderwaardige grondstoffen voor zijn gebruikt en waarvan onduidelijk is wat er precies in zit.
De verleiding om te smokkelen ligt voor de hand. Zelfs wie zich aan de wettelijke limieten van één slof sigaretten per persoon en een volle tank benzine houdt, kan met een dagelijkse trip over de grens zijn Oekrainese maandinkomen van 50 euro opkrikken tot een euro of 1500.
Extra aantrekkelijk is dat de winsten hoog zijn, de straffen daarentegen laag. Gevangenisstraf voor sigarettensmokkel is in Hongarije, maar ook elders in Europa, zeer uitzonderlijk. Rokers profiteren ervan en de gemiddelde burger ziet er weinig kwaads in. In de buurt van de Hongaarse grens is naar schatting twintig procent van alle gerookte sigeratten afkomstig uit smokkel.
Toch is sigarettensmokkel niet zo onschuldig als het lijkt. ,,De smokkel, zeker van namaaksigaretten, is in handen van goed georganiseerd bendes die vaak ook belangen in andere criminele sectoren hebben’’, zegt Nagy. Dat zelfs de kleine smokkel behoorlijk georganiseerd is, bleek op 1 juni. Nagy: ,,Van de pakweg 150 auto’s in Zahony die smokkelwaar bij zich hadden, hebben we er uiteindelijk maar twee in beslag genomen. De rest bleek het geld voor de boete, 1000 tot 2200 euro, gewoon bij zich te hebben.’’
Reacties