FRADI STAAT NIET ALLEEN
Als in de komende twee weken geen investeerder met veel geld komt, is het lot van de Hongaarse voetbalclub Ferencváros (FTC) bezegeld. De 107-jaar oude club, ooit de meest succesvolle uit de Hongaarse competitie, staat aan de rand van het faillissement. Straks leeft de koosnaam Fradi hooguit verder op amateurniveau. Maar FTC staat niet alleen. ,,Het had vrijwel iedere club uit de hoogste divisie kunnen overkomen’’, aldus János Bánfi, voormalig aanvoerder van het Hongaarse nationale team.
Fradi heeft een schuld van 850 miljoen forint (zo’n 3,3 miljoen euro). Dat zou nog veel hoger zijn, als de club in het verleden niet diverse malen door de Hongaarse regering uit de brand was geholpen en als er in 2001 geen investeerder was geweest die bereid was veel geld in de zaak te steken.
De overname door de joodse zakenman Gábor Várszegi was destijds een grote verrassing, want Fradi’s supporters staan bekend als tamelijk antisemitisch. Várszegi - tevens eigenaar van MTK, een andere Boedapester topdivisieclub - beloofde een investering van 2,4 miljard forint. Maar hij stapte eruit, nadat Fradi-supporters in 2003 na een wedstrijd tegen Debrecen niet alleen de fans, spelers en trainers van hun tegenstander, maar ook hun eigen spelers molesteerden. Várszegi nam toen ook de commerciële rechten op de merknaam Fradi mee, een gevoelige financiële slag....
Sindsdien ging het steeds sneller bergafwaarts. Beloften van andere investeerders bleken niets in te houden. In 2004 verkocht de club zijn sterspeler. Kort daarop werd Fradi uit de eerste ronde van de Champions League gegooid. Vorig jaar kreeg de club als door een wonder nog een licentie voor de topdivisie, maar deze zomer lukte dat niet, en nu speelt Fradi in de eerste divisie. Aangezien de ondergang zich al jaren aftekent, zijn de beste spelers al lang vertrokken. De blijvers hebben al maanden geen salaris gehad.
De kans dat zich nog een investeerder meldt, is zeer klein, schat ook clubvoorzitter Zsolt Damosy in. Volgens hem is er minstens 500 miljoen forint nodig om Fradi van het directe faillissement te redden, en nog eens 1,8 miljard om de rechten op de eigen naam terug te kopen en de club daarmee een financiële basis te geven.
Volgens Bánfi, die enkele jaren geleden betrokken was bij de opstelling van het Hongaarse licentiesysteem, is Fradi’s situatie tekenend voor het hele Hongaarse voetbal, dat nog steeds de erfenis van het communisme met zich meesleept en ernstig in verval is.
Hongaren verwijzen graag naar de jaren vijftig, de jaren van het ‘Gouden Team’ en de legendarische speler Ferenc Puskas (die overigens al jaren ernstig ziek is en sinds afgelopen september in het ziekenhuis ligt).
Maar het Hongaarse nationale team heeft sinds 20 jaar geen groot toernooi meer gewonnen. Hoewel Hongarije samen met Kroatië in 2012 de Europese kampioenschappen wil organiseren, heeft het land niet meegedaan aan de laatste vijf Wereldcups en de laatste negen Europese kampioenschappen. Er is momenteel niet één stadion dat voldoet aan de UEFA-eisen. Binnenlandse topdivisiewedstrijden trekken nauwelijks belangstelling. Gemiddeld komen er 2885 toeschouwers, pakweg even veel als bij een Engelse vierde divisieclub.
Bánfi ziet twee oorzaken voor de problemen. Hoewel Boedapest zes, of zonder Fradi inmiddels vijf topdivisieclubs telt, zijn simpele voetbalveldjes de afgelopen jaren systematisch verdwenen. Jongens voetballen niet meer op straat, steeds minder jongens gaan naar een club en de aanwas van jong talent blijft zwaar achter.
Daarnaast zijn veel voetbalclubs nog steeds niet geprivatiseerd en hebben een heel onduidelijke eigendomsstructuur. In 1998 verzette de toenmalige minister van landbouw zich nog tegen de privatisering van Fradi, dat nauw verbonden was met dit ministerie.
,,In tegenstelling tot het bedrijfsleven heeft in het voetbal nooit een echte reorganisatie plaatsgevonden’’, zegt Bánfi, die schat dat er van de 16 topdivisieclubs eigenlijk zes weg zouden moeten om het Hongaarse voetbal gezond te maken. ,,Voor meer is geen geld en er zijn ook niet meer goede spelers. Maar er zijn teveel financiële belangen en baantjes mee gemoeid om zo’n reorganisatie op gang te krijgen. Het enige dat je kunt hopen is dat de situatie bij Fradi andere clubs en de Voetbalbond de ogen opent.’’
Fradi heeft een schuld van 850 miljoen forint (zo’n 3,3 miljoen euro). Dat zou nog veel hoger zijn, als de club in het verleden niet diverse malen door de Hongaarse regering uit de brand was geholpen en als er in 2001 geen investeerder was geweest die bereid was veel geld in de zaak te steken.
De overname door de joodse zakenman Gábor Várszegi was destijds een grote verrassing, want Fradi’s supporters staan bekend als tamelijk antisemitisch. Várszegi - tevens eigenaar van MTK, een andere Boedapester topdivisieclub - beloofde een investering van 2,4 miljard forint. Maar hij stapte eruit, nadat Fradi-supporters in 2003 na een wedstrijd tegen Debrecen niet alleen de fans, spelers en trainers van hun tegenstander, maar ook hun eigen spelers molesteerden. Várszegi nam toen ook de commerciële rechten op de merknaam Fradi mee, een gevoelige financiële slag....
Sindsdien ging het steeds sneller bergafwaarts. Beloften van andere investeerders bleken niets in te houden. In 2004 verkocht de club zijn sterspeler. Kort daarop werd Fradi uit de eerste ronde van de Champions League gegooid. Vorig jaar kreeg de club als door een wonder nog een licentie voor de topdivisie, maar deze zomer lukte dat niet, en nu speelt Fradi in de eerste divisie. Aangezien de ondergang zich al jaren aftekent, zijn de beste spelers al lang vertrokken. De blijvers hebben al maanden geen salaris gehad.
De kans dat zich nog een investeerder meldt, is zeer klein, schat ook clubvoorzitter Zsolt Damosy in. Volgens hem is er minstens 500 miljoen forint nodig om Fradi van het directe faillissement te redden, en nog eens 1,8 miljard om de rechten op de eigen naam terug te kopen en de club daarmee een financiële basis te geven.
Volgens Bánfi, die enkele jaren geleden betrokken was bij de opstelling van het Hongaarse licentiesysteem, is Fradi’s situatie tekenend voor het hele Hongaarse voetbal, dat nog steeds de erfenis van het communisme met zich meesleept en ernstig in verval is.
Hongaren verwijzen graag naar de jaren vijftig, de jaren van het ‘Gouden Team’ en de legendarische speler Ferenc Puskas (die overigens al jaren ernstig ziek is en sinds afgelopen september in het ziekenhuis ligt).
Maar het Hongaarse nationale team heeft sinds 20 jaar geen groot toernooi meer gewonnen. Hoewel Hongarije samen met Kroatië in 2012 de Europese kampioenschappen wil organiseren, heeft het land niet meegedaan aan de laatste vijf Wereldcups en de laatste negen Europese kampioenschappen. Er is momenteel niet één stadion dat voldoet aan de UEFA-eisen. Binnenlandse topdivisiewedstrijden trekken nauwelijks belangstelling. Gemiddeld komen er 2885 toeschouwers, pakweg even veel als bij een Engelse vierde divisieclub.
Bánfi ziet twee oorzaken voor de problemen. Hoewel Boedapest zes, of zonder Fradi inmiddels vijf topdivisieclubs telt, zijn simpele voetbalveldjes de afgelopen jaren systematisch verdwenen. Jongens voetballen niet meer op straat, steeds minder jongens gaan naar een club en de aanwas van jong talent blijft zwaar achter.
Daarnaast zijn veel voetbalclubs nog steeds niet geprivatiseerd en hebben een heel onduidelijke eigendomsstructuur. In 1998 verzette de toenmalige minister van landbouw zich nog tegen de privatisering van Fradi, dat nauw verbonden was met dit ministerie.
,,In tegenstelling tot het bedrijfsleven heeft in het voetbal nooit een echte reorganisatie plaatsgevonden’’, zegt Bánfi, die schat dat er van de 16 topdivisieclubs eigenlijk zes weg zouden moeten om het Hongaarse voetbal gezond te maken. ,,Voor meer is geen geld en er zijn ook niet meer goede spelers. Maar er zijn teveel financiële belangen en baantjes mee gemoeid om zo’n reorganisatie op gang te krijgen. Het enige dat je kunt hopen is dat de situatie bij Fradi andere clubs en de Voetbalbond de ogen opent.’’
Reacties