Runa Hellinga - Media

Een keer per jaar komt de officiële schoorsteenveger langs. Hij draagt, zoals het hoort, een zwartte overal en heeft om zijn schouder een touw en een schoorsteenvegersbezem hangen. Maar het belangrijkste dat hij heeft, is een meter, die hij bij ieder gastoestel houdt: de geiser, de centrale verwarming. Vervolgens steekt hij ook nog een blaadje papier aan in de open haard. Die trekt, dus dat is schijnbaar ook in orde. Hij vult een papier in, zet er de nodige stempels op en vertrekt weer. In de acht jaar dat ik in hetzelfde huis woon, heb ik hem nog nooit een schoorsteen zien vegen. Alsof die niet vies worden in Hongarije. Ondanks, of misschien wel dankzij deze staatscontrole vallen er in Hongarije een ongehoord aantal doden als gevolg van koolmonoxidevergiftiging. In de winter is het constant raak. Waarom dankzij? Omdat het nu eenmaal zo werkt dat als er een officiële schoorsteenveger is langsgeweest die heeft gezegd dat alles in orde is, je verder ook denkt dat alles in orde is, hoewel...

Overplanting van het Nederlandse basisverzekeringsmodel naar Hongarije kan niet zomaar, waarschuwde minister van volksgezondheid Hans Hoogervorst onlangs Boedapest. Maar de Hongaren willen desondanks graag Nederlands advies bij de ontwikkeling van een eigen nieuw verzekeringssysteem en de hervorming van hun gezondheidszorg. Voor Hoogervorst’s Hongaarse collega Lájos Molnár is het Nederlandse zorgstelsel een belangrijk voorbeeld. In Tsjechië en Slowakije werden de ziektekostenverzekeringen al rond 1995 geprivatiseerd, zonder dat dat groot effect had op het hele stelsel. Het beruchte dankbaarheidsgeld (een vaak zeer forse, fooi voor de arts) bleef bestaan. De privatisering leidde niet tot herstructurering en verbetering van het ziekenhuiswezen, omdat de verzekeringsmaatschappijen instellingen die ondermaatse zorg leveren, niet mogen uitsluiten. In Slowakije heeft de vorige christendemocratische regering alsnog een aantal hervormingen doorgevoerd, maar een deel daarvan wordt momenteel wee...

De werknemers in de electirciteitsindustrie willen het Hongaarse electriciteitsnet op 6 februari twee uur lang plat te leggen, om 8 februari acht uur en op 12 februari ongelemiteerd, omdat per 1 februari de electriciteitsprijzen omhoog gaan. Voordat iemand denkt dat ze dat doen, omdat ze begaan zijn met het lot van de consument die momenteel met de ene prijsverhoging na de andere geconfronteerd wordt: dat is niet het geval. Ze willen staken, omdat de minister van economische zaken van plan is die prijsverhoging ook door te voeren op hun speciale kortingsregeling op electriteit. Gewone Hongaren betalen haast 37 forint (15 cent) per kilowatt uur (kWh). Ter vergelijking: Nederlanders betaalden in 2006 gemiddeld 21 cent per kWh. Werknemers in de electriciteitssector, en dat zijn er zo'n 20.000, betalen 13,8 forint voor dezelfde hoeveelheid stroom. En niet alleen zij, ook hun families en 43.000 gepensioneerde electriciteitswerkers betalen niet meer. De electriciteitsprijzen gaan per 1 f...

De kleuterschool in Velence had de kinderen donderdagmiddag al naar huis gestuurd . Ouders kregen de mededeling dat de school ook de volgende dag dicht zou zijn ' vanwege de storm'. 's Avonds waaide het die dag wat harder, zeker , er schijnt zelfs ergens een dak beschadigd te zijn . Toen ik de volgende dag op de snelweg zat , werd ik via de fraaie nieuwe mededelingsborden boven de weg gewaarschuwd voor harde rukwinden . De bomen naast de weg waren op dat moment niet direct bladstil , maar storm? Oh ja , en 's avonds waaide het weer wat harder. Ik heb geen idee of er weer zaken beschadigd zijn . Veel kan het niet zijn geweest , want anders hadden de kranten er wel vol van gestaan . Hongarije was de afgelopen dagen in de greep van de storm, net als de rest van Europa. Maar in tegenstelling tot de rest van Europa was het vooral een storm in de hoofden . ,, Het wordt net als o...

Afgelopen maandag kreeg Gábor, een medewerker van het Witte Kruis, een van de belangrijkste dierenbeschermingsorganisaties van Hongarije, een telefoontje. Een vrachtwagenchauffeur had op een parkeerplaats bij Boedapest een truck met kleine hondjes zien staan, zonder enig toezicht. Hij waarschuwde de politie, die kwam en alles controleerde wat er te controleren viel. Maar uiteindelijk moesten ze het transport, van jonge hondjes op weg naar West-Europa, verder laten gaan. ,,Zolang alle papieren in orde zijn, is er niets tegen te doen’’, zegt de dierenbeschermer. Gábor is niet zijn echte naam. Vanwege zijn activiteiten tegen dierenmishandeling geeft hij liever niet zijn naam. Jaarlijks komen er tienduizenden puppies uit Centraal-Europa op de West-Europese markt, en het grootste deel daarvan is afkomstig uit Hongarije. ,,In 2004 exporteerde de regio 52000 honden en katten. Daarvan waren 25000 uit Hongarije afkomstig, het merendeel honden. En dat is alleen de legale handel. Hoeveel puppies ...

De vrouw van de dierenwinkel komt een paar minuten te laat. Ze heeft een tasje in haar hand met daarin een wit plastic bakje: haar lunch. 's Middags rond een uur of twaalf schuift half Hongarije - dat deel dat niet aan de keukentafel thuis zit of beschikt over een kantine in het bedrijf - zijn meegebrachte lunch in een magnetron en lepelt vervolgens zijn opgewarmde warme maaltijd naar binnen. Bedrijven die de kantoorlunch in een set van drie bakjes - voor soep, hoofdmaaltijd en toetje - komen afleveren, doen ook goede zaken. De warme maaltijd 's middags is voor Hongaren heilig, maar als ik al die opgewarmde kliekjes zie, weet ik niet zo goed waarom. Kinderen eten hun lunch op school, waar ze, voor 300 of 400 forint (nog geen anderhalve euro) voorgezet krijgen wat je voor zo weinig geld mag verwachten: rommel. Ik hoor alleen maar van ouders dat hun kinderen de schoolmaaltijd vreselijk vinden. Pasta met suiker en maanzaad als hoofdmaaltijd, vaak niet meer dan wat augurken als gro...

„Mensen die rechts stemmen, willen nu eenmaal alleen maar lezen hoe mis alles in dit land is, ze willen schandalen en verhalen over verschrikkelijk politieoptreden tegen demonstranten.” Deze uitspraak van een vooraanstaande liberale journalist zegt helaas veel over de Hongaarse journalistiek. Dat de ’ene kant ’ geïnteresseerd zou kunnen zijn in de mening van ‘de andere’ is blijkbaar uitgesloten. Het conservatieve weekblad Heti Válasz had afgelopen week het thema ‘wie houdt van Hongarije’ en ‘ de vreedzame meerderheid’. In dat kader kwam ook een filosofe aan het woord, die journalisten ter linker en ter rechter zijde verweet geen respect te hebben voor de mening van de andere zijde en alleen voor eigen parochie te schrijven. Een terecht verwijt, dat nog meer actualiteit heeft gekregen, nu Gábor Széles, eigenaar van de liberale Magyar Hirlap, heeft besloten dat de krant van liberaal naar rechts-conservatief moet opschuiven. Dat is een raar besluit, zonder enige twijfel. De Magyar Hirlap ...

Nabij de Hongaarse stad Mako is een grote hoeveelheid aardgas gevonden. Het gaat om een gasbel van 600 miljard kubieke meter, iets minder dan een kwart van het gasveld bij Slochteren. De bel behoort tot de grootste van Europa en is voldoende om Hongarije de komende 40 jaar van gas te voorzien. Het gas bevindt zich op zo’n 6000 meter diepte en de winning vereist speciale technieken. Maar volgens het Canadese Falcon Oil & Gas, de consessiehouder die de gasvoorraad heeft gevonden, kan de commerciële winning desondanks binnen enkele maanden van start gaan. Voor Hongarije is de gasbel goed nieuws. Het land bezit weinig eigen energiebronnen en is tot nu toe voor 80 procent afhankelijk van Russische import. Als gevolg daarvan betaalt het Rusland een van de hoogste gasprijzen van Europa. Het is ook goed nieuws voor de Hongaarse regering, die weliswaar niet de eigenaar is van het gas, maar wel 12 procent van de opbrengst krijgt. Dat is op basis van de huidige prijs zo'n 5000 miljard for...

Het waren joodse boeren die enkele eeuwen geleden de eerste ganzenmesterijen in Oost-Hongarije introduceerden. Het ging hen vooral om het vet, een onmisbaar ingrediënt in de Oost-Europese koshere keuken, omdat olie voor arme joden te duur was om in te bakken en varkensvet verboden. Dat een vetgemeste gans ook nog eens een verrukkelijke lever had, was een mooie bijkomstigheid. Inmiddels zijn ganzenlever – en en andere producten zoals ganzenveren – voor zo’n 30000 Hongaarse boeren de basis van hun bestaan. Jaarlijks produceert Hongarije zo’n 1600 tot 1800 ton ganzenlever. Daarmee is het de tweede producent ter wereld. Het grootste deel van die productie is bestemd voor de Franse markt, waar de levers worden verwerkt... ,,Die producten gaan daarna gewoon door voor Frans, maar ze mogen geen streekkeurmerk dragen, zoals de levers van ganzen uit Zuid-Frankrijk’’, zegt Lájos Elekes, directeur van Merian, het grootste Hongaarse verwerkingsbedrijf. Orosháza, waar Merian gevestigd is, is het har...