Runa Hellinga - Media

Mircea Petrica is blij met het Roemeense EU-lidmaatschap. Sinds een jaar verbouwt hij zijn huis, maar door de tekorten op de Roemeense arbeidsmarkt was het moeilijk werklui te vinden. Sinds 1 januari haalt hij vakmensen uit Hongarije. ,,Daar zijn er genoeg en ze werken meestal nog harder ook,’’ zegt hij tevreden. Ook Marius Cosoroaba ziet in het Roemeese EU-lidmaatschap alleen maar voordelen. De zakenman richtte in 1992 samen met twee Griekse medestudenten BanAtikka op, een bedrijf dat systemen voor ononderbroken energietoevoer (bijvoorbeeld voor ziekenhuizen en computercentra) produceert. ,,Sinds we EU-lid zijn, merk ik dat onze partners ons betrouwbaarder vinden. Vroeger wilde onze Italiaanse leverancier altijd dat we vooruitbetaalden. Nu hebben we 180 dagen crediet. In het verleden was het voor Roemeense bedrijven heel moeilijk een banklening te krijgen, maar na 1 januari stonden de banken plotseling op de stoep met aanbiedingen.’’ Weinig mensen in Timisoara lijken iets negatiefs ov...

Decretiu Marin was geen geplande en ook geen gewilde baby. Zijn geboorte, nu veertig jaar geleden, was het resultaat van het abortusverbod dat de communistische dictator Nicolae Ceausescu in 1967 afkondigde om van de Roemenen een groot volk te maken. Decreetjes werden de kinderen genoemd die als gevolg van het verbod ter wereld kwamen. Decretiu Marin’s vader vernoemde zijn zoon zelfs naar de wet: ,,Om het nooit te vergeten’’. Marin heeft ernstige geboorteafwijkingen: een rechter arm die maar ten dele functioneert en zeer slechte ogen. Decreetjes kampen vaak met gezondheidsproblemen als gevolg van de wanhopige pogingen van moeders om van hun ongewenste zwangerschap af te komen. De kindertehuizen zaten er vol mee, met ongewenste, gehandicapte verschoppelingen. ,,Vrouwen staken van alles in hun lijf, van breinaalden en vloeistoffen tot plantenwortels’’, zegt Mircea Petrica. Als arts in opleiding zag hij op de gyneacologische afdeling van een ziekenhuis regelmatig vrouwen met de meest vres...

Tussen de zwarte bessenstruiken staat een ouder echtpaar ijverig te plukken. Ik groet, en ze groeten terug. Dan vraagt de man plots: ,,Spreekt u Hongaars?'' Ik knik. Of ik Hongaars staatsburger ben? Nee, dat niet. Hij valt even stil. Volgende vraag: mag ik stemmen in Hongarije? Nee, niet als ik geen Hongaars staatsburger ben. Aha. Stilte. En dan volgt de hamvraag: ,,Maar als u wel staatsburger zou zijn, op wie zou u dan stemmen.'' Nogal een vraag om aan een onbekende te stellen. Anna, de eigenaresse van de dorpswinkel, die zelf bepaald niet onder stoelen of banken steekt dat ze de oppositiepartij Fidesz aanhangt en in verkiezingstijd altijd folders naast de kassa heeft liggen, begint wel eens een politiek gesprek met me. Ze gaat er waarschijnlijk al lang van uit dat ik níet op haar partij stem. Ze raakt iedere keer uit haar humeur als ik het niet met haar eens ben en daarna is ze een paar dagen aanzienlijk minder vriendelijk tegen me. Maar ze heeft me nog nooit gevraagd...

De tweedehands fiets die onze zoon van vrienden had gekregen, vertoonde een paar mankementen. Het ernstigste probleem was de rem, die het gewoon onvoldoende deed, zeker in een heuvelachtig gebied waar een mens ook wel eens een helling afmoet. We hadden hem al zelf nagekeken. Mijn zoon heeft een hekel aan een mountainbike-stuur, maar een paar extra grepen op het stuur waren geen probleem. Voor de veiligheid verplaatsen we ook de remgrepen naar die handvaten. De rem zelf liet zich echter met geen mogelijkheid bijstellen, in elk geval niet door ons. Dus vroeg ik in het dorp rond of er misschien iemand verstand had van fietsen. Zeker, vertelde de mevrouw in de winkel behulpzaam, in een geel huis naast de kleuterschool woonde een mannetje, dat rijwielen repareerde. Op een zonnige middag fietsten mijn zoon en ik erheen. Vlak bij de kleuterschool stonden twee vrouwen te kletsen, en die verwezen ons naar een huis even verderop: ,,Dat met het nieuwe dak.’’ Het dak mocht nieuw zijn, de bewoner ...

Penny Ling zou liever in Brooklyn wonen, waar haar familie vroeger een supermarkt had. New Yorkers hebben minder vooroordelen dan Hongaren, vindt ze. Maar vanwege de grote concurrentie in Brooklyn begon haar moeder elf jaar geleden een zaak in Boedapest. Daar was een bloeiende Chinese gemeenschap, maar geen Chinese levensmiddelenwinkel. De Lings hebben inmiddels vijf supermarkten, met een enorm aanbod aan Chinese levensmiddelen, servies, Chinees-Hongaarse kranten en sex-DVD’s. Ling, geboren in China, maar getogen in Brooklyn, had weinig keuze toen haar moeder haar vroeg om te komen helpen in het Hongaarse familiebedrijf. Zij bestiert één van de vijf filialen, haar echtgenoot een ander. Naast Chinezen komt er een groeiend aantal Hongaren, die ze onbeschoft vindt en die teveel afdingen. Ze praat laagdunkend over haar gastland, maar moet toegeven dat ze geen Hongaar persoonlijk kent... Na Hongaren uit Roemenië en Slowakije zijn de pakweg 40.000 Chinezen de grootste groep immigranten in H...