Runa Hellinga - Media

Premier Gyurcsány heeft de formatie van de extreem-rechtse Hongaarse Garde afgelopen zondag onverenigbaar met de Europese democratische tradities genoemd en Ibolya David, leidster van het centrum-rechtse Hongaars Democratisch Forum, heeft alle parlementaire partijen opgeroepen zich in deze kwestie te verenigen en de hele democratische wereld te laten zien dat de meerderheid van de Hongaren vreedzaam is en niets van dit soort groepen moeten hebben. Dat is duidelijke taal. Helaas zien niet alle Hongaarse politici het probleem even helder. President László Solyom, een man die zich ooit presenteerde als het morele geweten van het land, doet er tactisch het zwijgen toe. En de grootste conservatieve oppositiepartij Fidesz heeft zich, onder buitengewone druk, weliswaar min of meer van de garde gedistantiëerd, maar verwijt de premier gelijktijdig dat hij 'dit soort incidenten gebruikt om een hysterische atmosfeer in het land te creëren'. Even de zaken op een rijtje: de Hongaarse Garde,

Ik had nooit zoveel met Vác. Ik vond het een wat vervallen provinciestadje aan de Donau, met een centrum dat hard aan renovatie toe was. Er was een markt, die was wel aardig, en de kathedraal was imposant, en de zonsondergangen boven de rivier waren echt mooi. Maar er was niet zoveel te beleven, meestal. Zaken kunnen veranderen. Er kwam geld, EU-geld voor een goed deel, en dat werd goed besteed. De auto's werden van het plein verbannen. Inplaats van een parkeerplaats zijn er nu grasvelden met bloemen, fonteinen, terrassen en een opgraving die is ingericht als een soort openluchttheater. En de grauwe parkeeplotseling blijkt het een heel mooi plein te zijn. Er is een muziektent en een wijnmuseum. De straten erom heen zijn in de vaart der volkeren meegezogen, nieuwe restaurants openen hun deuren en in de smalle kinderkopstraatjes die vanaf de Donau tegen de heuvel opslingeren, worden de huizen gerenoveerd. Een inwoner noemde het laatst het mooiste stadje aan de Donau, en al is dat mis

Ooit moest je er tien jaar op wachten en was je blij dat je er een kreeg. Maar na 1990 verdwenen ze snel uit het straatbeeld. Een poging om Trabanten met een Volkswagen Polo-motor op de markt te brengen, had maar zeer beperkt succes. Wie een beetje mee wilde tellen, kocht een westerse auto, desnoods hééél erg gebruikt, maar in ieder geval van westers fabrikaat. Dan moest je wel op de koop nemen dat die roestten, wat een kunststof Trabant niet deed. Comfort hadden ze weinig, al roemt een DDR-autoprogramma over de nieuwe rol-veiligheidsgordel en een echte benzinemeter. Maar je kon hem met een beetje handigheid zelf repareren, wat praktisch was bij het communistische tekort aan garages. En anders kon de buurman het wel. Onderdelen waren met wat creativiteit vervangbaar door moeren en schroeven die je bij iedere doe-het-zelf-zaak vond. Tegenwoordig is de Trabant hét autootje voor startende automobilisten, want je koopt er al een voor een paar honderd euro. En voor invaliden, die nooit het

Je kunt in Hongarije beter niet met je hand tussen de busdeur komen. Dat geldt in andere landen natuurlijk ook, maar de kans dat de busdeur hier niet merkt dat er een hand tussen zit en de bus gewoon gaat rijden, is niet denkbeeldig. Het overkwam een bejaarde man uit Szolnok ergens in het voorjaar, met fatale gevolgen. De buschauffeur zag de passagier meegesleurd worden, stopte, maar toen was het al te laat. Oude Hongaarse bussen hebben sowieso geen deurbeveiliging, maar deze, uit het buitenland geimporteerde bus was uitgerust met een systeem waarbij de deuren weer open gaan als er iets tussen zit. Er had de man dus eigenlijk niets moeten overkomen. Alleen: zo'n systeem is niet verplicht in het Hongaarse openbaar vervoer. En omdat zo'n systeem niet verplicht is, werd bij de verplichte technische controle die twee maal per jaar plaatsvindt, ook niet gecontroleerd of het nog werkte. Logisch, toch? Bij de andere twee deuren in de bus werkte het systeem wel, aldus de politierecher

Over twee weken is de zomervakantie ten einde. Half juni lijken de 2,5 maand Hongaarse schoolvakantie eindeloos, half augustus ben je verbaasd dat het toch al weer bijna over is. Nog verbaasder ben ik ieder jaar weer, dat ik tegen deze tijd nog steeds niets van de school heb gehoord. Gelukkig is dit jaar wel duidelijk wanneer onze zoon weer naar school moet. De officiële datum is 1 september, in het weekend ditmaal, dus dat wordt de maandag daarna. Maar als 1 september aan het eind van de week valt, is het afwachten wanneer de school echt begint. Sommige scholen begonnen vorig jaar echt op vrijdag de eerste, andere pas op maandag de vierde. Dat het in ons geval maandag de vierde werd, hoorden we pas pakweg twee weken van tevoren. Ik neem aan dat er ook nog wat spullen gekocht moeten worden, schriften en dergelijke, maar wat precies, daarvan heb ik geen idee. Daar krijgen we een lijstje van, maar ook dat komt iedere keer pas tegen het einde van de vakantie. Andere scholen zijn daar vast

Ik weet niet meer of het de Lidl of de Aldi was, maar ergens in Duitsland werd mij deze vakantie door de verkoopster gevraagd of ze in mijn tas mocht kijken. Ik kon het ook weigeren, zei ze er bij, al werd mij niet duidelijk wat voor consequenties dat zou hebben. Van mij mocht ze, en na een korte blik op mijn chaotische tasinhoud mocht ik vertrekken. Ik vermeld het alleen maar, omdat de winkelketen Auchan in Hongarije de tassen van mensen wil gaan controleren die zonder iets te kopen het pand willen verlaten. Volgens de mensenrechtenactiviste Krisztina Morvai, die vooral bekendheid verwierf met een rapport over het politieoptreden tijdens de herdenking van de Hongaarse opstand vorig jaar, is dit schandelijke discriminatie van Hongaren, en zou het bedrijf zo'n beleid nergens anders durven toepassen. Morvai heeft zelfs een oproep gedaan om Auchan te boycotten, zolang het bedrijf deze Hongaarse 'vernedering' niet ongedaan maakt. En als het niet bereid is om zijn beleid te vera

Jeugdcultuur tijdens het socialisme. Treurige jongeren in een treurige samenleving. Let vooral op de ober, zo vind je ze niet meer. Voor wie wil beweren dat er de afgelopen zestien jaar niets is veranderd. Een documentaire van Holland Doc op Youtube

Toen we bij terugkeer uit Nederland Budapest binnenkwamen, klaagde onze zoon over de rommel. Al die reclameborden langs de kant, gebouwen die als bouwblokken langs de weg uitgestrooid zijn: mooi is het inderdaad niet. Alles is natuurlijk betrekkelijk: toen we enkele weken geleden uit Roemenië terugkwamen, stelde hij juist vast dat Hongarije zo netjes is. Mij overkwam jaren geleden een beetje hetzelfde in Amsterdam. Terugkomend uit Hongarije , waar ik me nooit onveilig voelde op straat, kreeg ik iedere keer weer een cultuurschok als ik 's avonds op straat langs groepen hangjongeren moest. Toen ik een paar jaar later naar Zuid-Afrika verhuisde, had ik de omgekeerde ervaring: wat was Amsterdam ontspannen, wat gingen mensen aardig met elkaar om, ook mensen met verschillende culturele achtergronden. Dat gevoel heb ik trouwens nog steeds, al weet ik dat heel wat Nederlanders wat dat betreft steeds grotere beren op de weg zien. Maar de Hongaarse reclameborden zijn toch een wat andere kwes