Runa Hellinga - Media

Een van de dingen die het Hongaars zo moeilijk maken, is dat ze geen voorzetsels en voornaamwoorden hebben, maar achtervoegsels. Zo'n woord waar van alles achter wordt geplakt, dat is knap verwarrend. Maar Hongaren draaien meer om. Namen natuurlijk. Dat delen ze trouwens met veel Aziatische volkeren. Het is een andere manier van tegen de mens aan kijken. De Nederlandse volgorde gaat uit van het individu: Piet, welke Piet, nou die van Jansen. De Hongaarse gaat uit van de familie, of clan: de Varga's, welke Varga, nou, János. Het kost me af en toe nog steeds moeite me voor te stellen als Hellinga Runa, maar het went. Maar het kan ook tot misverstanden leiden om je aan te passen. Een kennis die vaker in het buitenland was geweest en wist dat men het daar andersom doet, noemt me consequent Hellinga. Eerst dacht ik dat hij me simpelweg met mijn achternaam aansprak. Nu ik me van zijn fout bewust ben, heb ik het hart niet meer om hem te corrigeren. Helemaal verwarrend wordt het als be...

Het personeel van de Hongaarse Spoorwegen staakt vandaag. Tegen de nieuwe ziektenkostenverzekering en tegen de hervormingen in de gezondheidszorg. Althans, dat is de officiële reden, maar het is geen toeval dat juist bij een bedrijf als de MÁV wordt gestaakt. MÁV zelf staat ook voor enorme hervormingen, als het tenminste aan MÁV-directeur Istvan Heitczinger ligt. En alles wat naar hervormingen riekt, valt bij het MÁV-personeel slecht. Er is sinds 1990 bar weinig veranderd bij de Hongaarse Spoorwegen. Treinen zijn verouderd en ogen vies, ze rijden vaak niet op tijd en hebben zon hoge instap dat je er als bejaarde niet of nauwelijks inkomt. Als je een station binnenrijdt, moet je als een havik opletten om het bordje te zien waar de stationsnaam op vermeld wordt. Op grote delen van het spoor kruipt de trein voort, hetzij, omdat het door de verouderde rails niet mogelijk is om sneller te rijden of omdat het seinensysteem verouderd is. Kaartjes kopen is een tergend trage bezigheid. De afgel...

Alles is betrekkelijk, ook de kwaliteit van ziekenhuizen. Het Roemeense dagblad Adevarul had afgelopen week een verhaal over Roemeense aanstaande moeders die in de grensstreek met Hongarije wonen. Als ze het zich enigszinds kunnen veroorloven, bevallen ze bij voorkeur... in Hongarije. En waarom? Ze voelen zich veiliger bij Hongaarse artsen en de kwaliteit van de ziekenhuizen is veel beter. Er zit vlees bij de maaltijd. Er zijn badkamers bij iedere kamer. Het beddengoed wordt regelmatig verschoond. De verpleegsters zijn hulpvaardig en het ziekenhuis is patiëntgericht. Een paar jaar geleden waren het vooral Hongaars-talige vrouwen die voor een bevalling over de grens kozen, maar inmiddels zijn er meer en meer Roemeens-sprekende zwangeren die de voorkeur aan een Hongaarse bevalling geven. De grensziekenhuizen schijnen er al helemaal op ingesteld te zijn. Voor wie het nodig heeft, zijn voor 7500 forint per dag tolken beschikbaar. Eén van de vrouwen vertelde Adevarul dat ze besloten had naa...

Met een beetje geluk zult u in toekomst niet verhongeren in een Hongaars ziekenhuis, zelfs als u geen familie heeft die af en toe met lekkere hapjes voorbijkomt. Dat klinkt belachelijk, maar het is vandaag de dag wel de situatie: patiënten die niemand hebben die voor hen zorgt, liggen letterlijk verhongeren in het ziekenhuis. Of verdorsten. Een Nederlandse die ooit een paar dagen in het ziekenhuis lag, zag met ontzetting dat een oudere, bedlegerige medepatiënte alleen te drinken kreeg als een van de andere patiënten haar een beker tegen de lippen drukte. De verpleging dacht er niet aan. Dat heeft niets met de zoveel bekritiseerde hervormingen van de gezondheidszorg te maken. Voeding is sinds jaar en dag een zwaar ondergeschoven kindje in het Hongaarse ziekenhuiswezen. Er zijn ziekenhuizen die per patiënt dagelijks niet meer dan 300 forint voor dit doel uittrekken. Vers fruit en verse groente komen er niet aan te pas. Een snee brood met margarine is in veel gevallen het enige dat zieke...

Je ziet opvallend weinig kinderwagens in Budapest. Uiteraard vanwege het lage geboortecijfer, maar dat is niet de enige reden. Je ziet namelijk wel kinderen. Maar opvallend veel Budapester baby's worden gedragen in een draagzak, op de rug, of zelfs gewoon op de arm. Twee moeders organiseerden vorige week een kleine actie om journalisten duidelijk te maken waarom. Ze gingen met kroost en kinderwagens van de binnenstad naar een park in een buitenwijk. Trap op, trap af. Trap af, trap op. Rennen over zebrapaden, omdat het voetgangerslicht zo kort op groen stond, dat ze alleen in draf veilig naar de overkant konden komen. Ooit geprobeerd met een kinderwagen een bus in de stad in te komen? Laat staan een oude Ganz-tram of een Hongaarse trein? Alleen de nieuwe Combinotram, door velen zo verketterd, veroorzaakte geen problemen. Tenminste, het is niet moeilijk om er met de kinderwagen in te komen. Dat ding vervolgens parkeren is een andere kwestie. Maar dat is natuurlijk altijd een heikel p...