Runa Hellinga - Media

Al zijn er geen concrete verkiezingen in zicht, de Hongaarse politiek is in campagnestemming. Fidesz bereidt zich voor op vervroegde verkiezingen die dit jaar zouden moeten plaatsvinden - als de regering valt. De MSzP bereidt zich voor op de verkiezingen die over twee jaar plaatsvinden - als de regering niet valt. Fidesz rekent op een tweederde meerderheid en plant maar liefst twaalf jaar te gaan regeren. De MSzP zou zichzelf spekkoper mogen noemen als ze een gewone meerheid zouden krijgen. Maar als iemand me zou vragen, wat de diverse politieke partijen nu eigenlijk willen, zou ik het antwoord schuldig moeten blijven. Ik heb geen idee. En wat meer is, niemand heeft een idee. Een van de belangrijkste kenmerken van de Hongaarse politiek is dat de grote partijen vooral de ander aanvallen, maar zorgvuldig verzwijgen wat voor programma ze zelf hebben, uit angst dat de andere partij dat tegen hen zal gebruiken. Oppositiepartij Fidesz geeft dat openlijk toe. Al voor de verkiezingen in 2006 z...

Het begon allemaal met goede jeugdherinneringen. Als kind verbleef György Barna iedere zomervakantie bij familie op het platteland. Het was een dorp waar oude tradities werden geëerd en waar oude handvaardigheden nog een sprankelend leven leidden. Eenmaal volwassen waren het die goede herinneringen die hem op zoek deden gaan naar voorwerpen die dat dorpsleven vertegenwoordigden: werktuigen, gebruiksvoorwerpen en niet in de laatste plaats klederdracht. Daar bleef het niet bij. De Miskolcse zakenman Barna is een rasverzamelaar, met een voorliefde voor oude boeken, oude bijbels, mineralen, oude typmachines, microscopen, oude fototoestellen... voor eigenlijk alles. In dertig jaar tijd verzamelde hij alles wat los en vast zat, tot niet alleen zijn eigen garage, zolder en kelder, maar ook die van de buren tot de nok toe gevuld waren. Een arm jongetje is Barna al lang niet meer. Zijn bedrijf Lézerpont is het grootste grafisch ontwerpbureau van Miskolc en omgeving, verantwoordelijk voor billbo...

Jó levegő, goede lucht. Een meer Hongaarse aanprijzing van de goede kanten van een bepaalde plek ken ik haast niet. Het landschap mag mooi zijn, de bossen indrukwekkend, het dorp lieflijk, maar voor al het andere roepen plattelanders als eerste dat de lucht in hun dorp zo goed is. Als je uit Budapest komt, moet dié kwaliteit je toch vooral aanspreken. Ze hebben geen ongelijk met hun vooroordeel over de lucht in de grote stad, blijkt uit een recent onderzoek. In het kader van het Europese Vectorproject, dat onderzoek doet naar fijnstof in steden, fietsten onderzoekers met meetapparatuur in hun rugzak en een video op de fiets gemonteerd door de Hongaarse hoofdstad. Hetzelfde onderzoek, oorspronkelijk een initiatief van Nederlandse fietsersorganisaties, vindt plaats in Utrecht, Hamburg en Vilnius. Hoe het in Vilnius uitpakte, weet ik niet, maar in Budapest blijkt pakweg dubbel zoveel fijnstof in de lucht te zitten als in Utrecht en Hamburg, 30.000 tot 40.000 deeltjes per vierkante centime...

Als zesjarig kind al ging György Szabo met zijn grootmoeder mee als ze kruiden ging zoeken. Oma Bori was een traditionele kruidengenezeres, net als haar moeder, haar grootmoeder en haar betovergrootmoeder. Veel Hongaarse dorpen hadden vroeger zo'n vrouw, die alles van kruiden wist en die voor mensen die de dokter niet konden betalen, vaak de enige bron van medische zorg was. Na de dood van haar man trok ze in bij Gyuri's ouders, op een armmoedige boerderij aan de rand van Miskolc. Al snel deed het verhaal van haar kennis de ronde en meldden zich buren, met hun eigen kwalen en die van hun beesten. Toen zijn oma stierf was György, Gyuri zoals hij in familiekring werd genoemd, veertien. De kennis die hij van haar had opgedaan, zat in zijn hoofd, maar hij zou er jarenlang niets mee doen. Pas toen hij op een tentoonstelling over de landinname van Hongarije wat las over de geneeskrachtige kruiden die de verre Hongaarse voorouders hadden gebruikt, leefde zijn belangstelling weer op: v...

"Met vreugde deel ik u mee dat uw zoon een plaats op onze school gewonnen heeft." Gewonnen, het staat er echt: onze zoon is niet gewoon toegelaten, hij heeft zijn plek gewonnen. Zo voelt het ook, als een overwinning. Op wat, weer ik niet precies. Op een schmimmig, ongrijpbaar systeem, waar je als ouder en kind geen enkele grip op hebt, en waarvan je voortdurend het gevoel hebt dat er van alles wordt geritseld en gerommeld. Zelfs als dat gevoel niet terecht zou zijn, is de toelating tot de middelbare school zo'n ondoorzichtige procedure dat je er niet aan ontkomt. En dat is meestal een veeg teken, want ondoorzichtige procedures vrágen om gerommel en geritsel, zeker in een situatie waar de vraag groot en het aanbod schaars is. Hongarije heeft, zo kritiseerde een of ander EU-rapport onlangs ook, een buitengewoon gespleten schoolsysteem. Er zijn enkele topscholen, waar iedereen zijn kind graag naar toe ziet gaan, omdat die de beste garantie geven op een goed eindexamen en dus...

Fietsend door de straat passeer ik tientallen feestelijk en stemmig geklede mensen, allemaal met een peperduur boeket in hun handen, allemaal op weg naar hetzelfde doel. Een begrafenis? Daarvoor kijken ze te vrolijk. Een huwelijk? Dan neem je als gasten toch niet allemaal bloemen mee? Pas 's middags, als ik op straat groepjes meisjes en jongens in witte bloezen en zwarte rokken of broeken zie lopen, valt het kwartje: ballagás! Het jaarlijkse afscheid van de hoogste schoolklassen, een hele gebeurtenis die merkwaardigerwijs vóór het echte eindexamen plaatsvindt. Dat zegt iets: het examen is echt het einde van je schooltijd, zakken is niet mogelijk, je kunt hooguit zo'n belazerd resultaat halen dat je er verder weinig mee kunt, maar het eindexamenjaar nog een keertje overdoen zit er niet in. In Hongarije ga je niet ongemerkt van school af. De ballagás is een uitgebreid feest, niet onvergelijkbaar met andere mijlpalen in het leven zoals de eerste communie voor katholieke kinderen, ...