Runa Hellinga - Media

Slechts 54 procent van de net afgestudeerde Hongaarse economen schijnt Engels te spreken. Bij studenten van de Technische Universiteit is het met de talenkennis nog slechter gesteld. Daar spreekt slechts 38 procent Engels. Dat is opmerkelijk, want al die studenten hebben toch al op de middelbare school een buitenlandse taal, in de meeste gevallen Engels, gehad. Sinds kort geef ik Engelse les aan een groep vrouwen in een dorp in de buurt. Iedere week anderhalf uur. Bij de eerste les zei eentje aan het einde wat bedremmeld: "Ik dacht dat we met het alfabet zouden beginnen. Ik had nooit gedacht dat ik de eerste les meteen zou praten." Bijna al mijn leerlingen hebben ooit Engels gehad, maar geen van hen spreekt de taal. Na drie lessen kwam één van hen naar me toe: of ik haar dochter Kiti, iets van dertien jaar oud, misschien bijles wilde geven? Het meisje komt er op school helemaal niet uit met de Engels les. De week erop zat Kiti verlegen op mij te wachten. Toen ik haar vroeg wa

Sinds hij als kleuter een tv-serie zag over een jongetje dat met een magisch potlood echte dingen kon tekenen, wilde Dániel Rátai zoiets ook kunnen. Toen zijn oudere broertje op school perspectief tekenen leerde, probeerde hij dat te imiteren, al leidde dat alleen maar tot gefrusteerde gaten in het papeir. Beeldhouwer of auto-ontwerper leek hem een tijdlang ook een mooi beroep, omdat allebei uiteindelijk een driedimensionaal product opleveren. Maar het werd een IT-opleiding op de HTS, en daar wist de destijds 19-jarige Hongaar zijn droom te realiseren. Met eigen ontworpen software, een rood-groen 3D-brilletje en simpele objecten als kerstboomlampjes en een bureaulampstandaard veranderde hij zijn pc in een echte 3D-werkomgeving. Het prototype van Leonar3Do was geboren. Dat was in 2004. Rátai won met zijn prototype diverse Hongaarse en internationale innovatieprijzen en kreeg steun van Hongaars innovatiefondsen om het systeem te professionaliseren. Inmiddels is Leonar3Do zover dat voor h

In het Oost-Hongaarse Biri hebben de schoolkinderen de afgelopen weken in de kou gezeten. September en oktober kenden al een paar frisse dagen, maar de gemeente heeft geen geld meer om de energierekening te betalen. De schuld bij het gasbedrijf beloopt 17 milioen forint, 68 duizend euro. Ook bij het electriciteitsbedrijf heeft het dorp schulden, al is de stroom nog niet afgezet. Hongarije worstelt al jaren met een politieke discussie over kleine scholen. De oppositie verzet zich fel tegen sluiting, maar handhaving van de dorpsschooltjes is een enorme geldverspilling. Biri telt zo'n 1400 inwoners. De kleuterschool heeft pakweg veertig leerlingen, de lagere school 38. De 38 kinderen hebben vijf onderwijzers, plus twee die met zwangerschapsverlof zijn en twee die op ziektegeld zitten. Een belangrijk argument voor dorpsschooltjes is dat ouders met kinderen wegtrekken als er geen school is. Ik zeg niets over het nut van een kleuterschool om ouders aan een dorp te binden. Maar ouders met

De Hongaarse president Sólyom brengt vanaf zondag drie dagen lang een bezoek aan het Hortobagyi Nationale Park en andere natuurgebieden in de regio. Een dag eerder verschijnt Solyom niet op de nationale top waar premier Gyurcsány alle partijen, werkgevers, werknemers en deskundigen voor heeft uitgenodigd om te praten over de mondiale en vooral ook de lokale financiële krisis. Het is maar waar je prioriteiten liggen. Sólyom, die afgelopen week ook al afwezig was, omdat hij in Jordanië verbleef, heeft bij zijn aantreden verklaard dat hij een 'groene' president wil zijn. Zijn prioriteiten liggen momenteel blijkbaar bij varen over de Tisza en het bekijken van lokaal aardewerk en de kunsten van paardenherders op de poesta, in plaats van bij de diepe financiële krisis waar het land waarvan hij staatshoofd is, in dreigt te storten. Zijn reden om niet te komen: "Zo werkt de staat niet." Zo werkt de staat niet? Het schijnt dat Sólyom denkt (althans, zoiets heeft hij gezegd) da

Op 6 oktober heeft Hongarije een nieuwe permanente opslagfaciliteit voor laag- en middelradioactief afval bij het dorpje Bátaapáti geopend. De nieuwe faciliteit moet een einde maken aan de opslagproblemen bij de Hongaarse kerncentrale in Paks. Op korte termijn worden zo’n 3000 vaten vast afval van Paks naar de nieuwe opslagfaciliteit overgebracht. Daar worden ze tijdelijk bovengronds opgeslagen, tot de ondergrondse voorziening gereed is. Permanente opslag vindt plaats in een 17tal 200 tot 250 meter diepe schachten in een granietformatie net buiten het 440 zielen tellende dorp. Langs die schachten komt een reeks zijkamers, die ieder op zich weer zestien betonnen segmenten bevatten waarin de afvalvaten worden opgeslagen. De opslagkamers worden van achter af systematisch opgevuld. Iedere kamer kan 7000 vaten van 200 liter bevatten. Eenmaal opgevuld wordt ieder segment massief volgestort met een mengsel van beton en graniet. Dat moet mede voorkomen dat grondwater, dat van nature in graniet