EEN VAT VOL TEGENSTRIJDIGHEDEN

Mensenrechtenactiviste en voorvechtster voor vrouwenrechten. Nationaliste en antiglobaliste. Hoogleraar strafrecht Krisztina Morvai, lijsttrekster van de Hongaarse extreemrechtse Jobbik die zondag bij de EU-verkiezingen uit het niets haast 15 procent van de stemmen binnenhaalde, is moeilijk onder één noemer te vangen. Ze schreef ooit een baanbrekend boek over vrouwenmishandeling in Hongarije. Ze won de Freddy Mercury-prijs voor haar inzet tegen discriminatie van mensen met HIV en AIDS. En nu maakt ze zich sterk om te voorkomen dat Hongarije een nieuw Palestina wordt.

Antisemitisch? Niet als je Morvai moet geloven. Die beschuldiging is goed voor zéér stekelige reacties. Palestina is gewoon een goede vergelijking omdat iedereen dat land kent. ,,De Palestijnen werden ook gedwongen hun land af te staan.’’ Net als de Hongaren nu, vindt Morvai. Zei Simon Peres onlangs niet zelf dat de Israëli’s Manhattan, Polen en Hongarije opkopen? Over een recente email waarin ze een Amerikaanse jood adviseerde om met zijn besneden piemel te gaan spelen, wil ze het niet hebben. Dat was privécorrespondentie en het is schandalig dat die in de openbaarheid kwam.

Ooit was Morvai juriste bij het Europese Hof voor Mensenrechten. Tot 2006 werkte ze bij de CEDAW, de VN-conventie voor eliminatie van alle vormen van discriminatie. Nu steunt ze de Hongaarse Garde, de door de Jobbik opgerichte extreemrechtse geüniformeerde militie die in mei demonstreerde tegen de ‘Holocaustleugen’ en regelmatig door Roma-wijken marcheert en protesteert tegen ‘zigeunermisdaad’.
Morvai vergelijkt de toestand van Hongarije met Zuid-Amerika: een kleine elite die achter hoge hekken woont, zwaar beveiligd door gewapende bewakingsbedrijven, en een groot deel van de bevolking die in bittere armoede leeft en blootgesteld is aan niets ontziende criminelen. En die criminelen zijn volgens de Jobbik vrijwel allemaal van zigeunerafkomst.

Tegenover buitenlandse journalisten noemt Morvai zigeuners evenzeer slachtoffers als daders. Ze heeft oprechte compassie met zigeunermeisjes die als slachtoffers van mensenhandelaars in West-Europa in de prostitutie terechtkomen, en ze zegt groot belang te hechten aan onderwijs voor Roma-kinderen, zodat die de fouten van hun ouders niet hoeven te herhalen. Maar haar oplossing van dat probleem is veelzeggend: in een open brief riep ze joodse scholen in Boedapest op hun deuren te openen voor zigeunerkinderen van het platteland ,,opdat ze elkanders cultuur, gebruiken en gewoonten kunnen leren kennen.”

De Hongaarse Garde omschrijft ze als beschermers van de Hongaarse waardigheid en als verdediging van vreedzame demonstraties tegen de ,,door de dictatuur gestuurde politie.” Bij de herdenking van de Hongaarse opstand in oktober 2006 kwam Morvai met twee van haar drie dochtertjes in een rel terecht, waarbij de politie met traangas en rubberkogels op de menigte inschoot. Ze moest uiteindelijk een portiek invluchten om haar kinderen in veiligheid te brengen.

Het is een gebeurtenis die haar leven heeft bepaald, want sinds die dag zet ze zich in voor de mensenrechten van Hongaren, die volgens haar in eigen land worden verdrukt en worden uitverkocht aan de multinationals. Eerst voerde ze een kruistocht tegen de agenten die verantwoordelijk waren voor het politiegeweld. Let wel, demonstranten pikten die dag een tentoongestelde tank en reden daarmee richting politie, misschien mede een verklaring voor het paniekerige optreden van de voor relbestrijding totaal niet opgeleide agenten.
Hongarije voor de Hongaren was Jobbik’s slogan bij de EU-verkiezingen inging. Dat betekent voor Morvai: een blijvend verbod op de verkoop van landbouwgrond aan buitenlanders. Inperking, of zelfs nationalisering van buitenlandse bedrijven in Hongarije. Een einde aan de globalisering en de dictatuur van de multinationals in Hongarije, die zij verantwoordelijk stelt voor de derde wereld armoede waarin volgens haar een groot deel van de Hongaarse bevolking leeft.