Posts

Posts uit september, 2009 tonen

McDonalds Hongaarse stijl

Afbeelding
Als er wereldwijd één bezwaar tegen McDonalds is, dan is het wel dat de komst van het bedrijf iedereen de Amerikaanse cultuur door de strot duwt: een snelle, vette, overal gelijke hap in een omgeving die ook overal dezelfde is en die erop is gericht om iedereen zo snel mogelijk de deur uit te werken. Het heet niet voor niets fast food. Behalve in Hongarije. McDonalds Hongarije heeft er alles aan gedaan, echt waar, maar Hongaren weigeren de Amerikaanse visie op McDonalds over te nemen en het restaurant te behandelen als een plek waar je zo snel mogelijk weer weg hoort te zijn te zijn. Ze gebruiken de keten eerder als een soort goedkoop, modern koffiehuis. En koffiehuizen zijn in Hongarije plaatsen waar je eindeloos kunt verblijven, waar niemand je stoort als je met een kop koffie voor je neus een uur lang een boek leest. Hongaren spreken in de McDonalds af voor vergaderingen, zitten er met een laptop te werken en houden tijdenlang tafeltjes bezet waar volgens het oorspronkelijke

GRAFOPSCHRIFT

Afbeelding
Dit is het graf van Gyula Kurnász. Gyula is in 1954 geboren. Dat weet ik, want dat staat op de steen. Wanneer hij doodgaat, is nog onbekend. Maar zijn graf is er al. Je kunt maar beter op de toekomst voorbereid zijn. Als het om de dood gaat, zijn Hongaren dat zeker. Het graf van Gyula ligt naast dat van zijn ouders. Zijn vader is al langer dood, maar zijn moeder is vorige week gestorven, vandaar de verse bloemenweelde. Ook zij stond al sinds de dood van haar man op de steen gebeiteld. Ik was niet bij de begrafenis, maar ik probeer me voor te stellen hoe Gyula daar staande naast zijn eigen graf stond te treuren over de dood van zijn moeder. Ik probeer me ook voor te stellen, trouwens, hoe zijn moeder de afgelopen jaren bij iedere Allerzielen, bij de naamdag van haar man János, bij zijn sterfdag en bij nog wat gelegenheden met bossen bloemen naar het graf trok waar haar eigen naam ook al op stond. Althans, haar eigen naam.... de vrouw van János Kurnász is min of meer naamloos haar graf i

MONUMENTENZORG

Afbeelding
Het Schossberger Kasteel in Tura, dat was volgens een Hongaarse kennis een echte aanrader als we het paleis van Keizerin Sissi in Gödöllő al iets te vaak hadden gezien. Het gebouw werd op de snelweg al aangekondigd als een interessant monument. Maar in Tura zelf, een slaperig dorp op de Hongaarse laagvlakte waar verder niets te beleven is, was het even zoeken. We hadden er makkelijk langs kunnen rijden, als een vrijwel lege parkeerplaats ons niet de weg gewezen had. Al bij de ingang van het kasteelpark werd duidelijk dat het hier om een attractie van een iets ander kaliber ging dan Sissi's opgeknapte buitenverblijf. Uit een vervallen caravan kwam een even vervallen mannetje, dat ons vroeg of we Hongaren waren. Toen dat niet het geval bleek te zijn, verdubbelde de toegangsprijs onmiddellijk. Ons betoog dat dat volgens de wet niet mocht, stuitte aanvankelijk op dovemansoren. Maar toen hij erachter kwam dat we in Hongarije woonden, streek hij met zijn hand over het hart en mochten we

OUDE VOOROUDER

Afbeelding
,,De kleinste vondsten zijn soms de belangrijkste”. Glunderend pakt de Canadese antropoloog David R. Begun van de Universiteit van Toronto een zwart versteend botje en legt het op zijn pols. ,,Dit is een polsbotje van de Rudapithecus hungaricus, een aapachtige die 10 miljoen jaar geleden hier in Hongarije leefde. Mensen hebben op dezelfde plaats net zo’n botje, net als gorilla’s en chimpansees. Alle andere moderne apen hebben twee polsbotjes. Dat wij dit botje met de Rudapithecus delen, wijst erop dat hij een directe voorouder van ons en de Afrikaanse mensapen is.” Voor Begun en zijn Hongaarse collega László Kordos, directeur van het Nationaal Geologisch Instituut in Boedapest, is het botje dat deze zomer tevoorschijn kwam bij een opgraving in het Noord-Hongaarse Rudabánya, een wetenschappelijke triomf. Op basis van andere aanwijzingen betogen ze al jaren dat de in Hongarije gevonden aapachtigen de ontbrekende schakel zijn in de ontwikkeling van aap tot mensaap en mens. Als ze gelijk h

DE ROMANTIEK VAN HET VOOROORLOGSE BUDAPEST

Het golfslagbad bij het Gellért Hotel was er al, het reuzezwembad op het Margit-eiland is niet meer, en de elegante hotels langs de Donau hebben plaats gemaakt voor betonnen monsters. Budapest 1938: een romantische, herkenbare stad, maar toch net anders. Wie kan zich nog serveersters in dirndeljurkjes voorstellen?

IJZIGE RELATIES

Een molotovcocktail naar de Slowaakse ambassade in Boedapest, de Hongaarse president die met een forse politiemacht de toegang tot Slowakije wordt verboden, nationalistische demonstraties aan beide zijden: de verhoudingen tussen buurlanden Slowakije en Hongarije waren al langer koel, maar ijzig is sinds afgelopen week een beter woord. Sinds 1 september is er nog wat nog wat olie op het vuur gegoten met de invoering van een nieuwe Slowaakse taalwet die het gebruik van Hongaars en andere minderheidstalen in het openbare leven moet inperken. Nu was het idee van de Hongaarse president László Sólyom om uitgerekend op 21 augustus, een Slowaakse nationale feestdag, in het Slowaakse Komarno een monument van de heilige Hongaarse koning István te willen onthullen, misschien niet het meest tactische. Maar Grigorij Mesežnikov, directeur van het Slowaaks politiek onderzoeksinstituut IVO, wijt de poolkou toch vooral aan de Slowaakse regeringpartijen. Coalitiepartners SNS (de Slowaakse Nationale Part