UITZICHT

De politie bij het Balatonmeer kreeg dit weekend een telefoontje van een oudere chauffeur in problemen. De man stond aan bij het enorme viaduct dat het Köröshegyi dal overspant. Nee, hij had geen panne, zei hij. Nee, hij was ook niet ziek. Hij had, kwam de aap uit de mouw, hoogtevrees. Zou de politie misschien zo aardig willen zijn om een agent te sturen die de auto naar de overkant kon rijden?
De politie was zo aardig. Maar aan de overkant gekomen zei de agent dat hij helaas wel een boete moest geven. Zomaar stilstaan op de snelweg is verboden, zeker bij een viaduct. Bovendien meende de agent dat de man zich door een dokter zou moeten laten keuren, want hij betwijfelde op deze chauffeur nog wel geschikt was voor het verkeer. Zijn laatste vraag was waarom de man niet even was ongereden via de oude weg langs het Balatonmeer als hij hoogtevrees had. Omdat hij speciaal deze weg had genomen om van het prachtige uitzicht te genieten, antwoordde de man.
Hongarije is geen erg veilig land om auto te rijden, al moet erbij worden gezegd dat er dankzij strengere politiecontrole de afgelopen jaren enorm veel is verbeterd. In 2009 daalde het aantal dodelijke ongelukken maar liefst met 16 procent. In 2007 vonden er rond de 1020 dodelijke ongelukken plaats, afgelopen jaar rond de 680. Er wordt veel geklaagd over de strengere controles, maar helemaal voor niets zijn ze dus zeker niet.
Maar iedereen die in Hongarije autorijdt, weet dat je af en toe paf kunt staan over het gedrag van medeweggebruikers. Laat ik één ding voorop stellen: heel wat Hongaren zijn beschaafde weggebruikers die best rekening houden met anderen en bereid zijn voorrang te geven op smalle wegen of drukke kruisingen.
Ik heb ooit een Roemeen totaal verlamd van verbazing op een oprit langs naar de Donau-oever in Budapest zien staan. Het was razend druk, en iemand stopte zomaar om hem ertussen te laten. De man kon het zichtbaar niet geloven: zoiets zul je in Boekarest niet snel meemaken. Zelf heb ik trouwens in een soortgelijke situatie in Praag ooit een kwartier lang staan wachten tot er een luwte in het verkeer kwam.
De problemen kun je opdelen in drie groepen. Oudere mensen, zoals de heer op het viaduct bij het Balatonmeer, die hun rijbewijs in een Trabant hebben gehaald en nog steeds zo rijden; geblondeerde vrouwen in dure auto's die ervan uitgaan dat iedereen voor hen opstaat of de deur voor hen opent en dat klaarblijkelijk in het verkeer ook verwachten; en jongeren in snelle wagens met teveel hormonen in hun bloed.
Dat laatste is niet ongewoon, niet voor niets kent Nederland voor jongeren van achttien een voorlopig rijbewijs. Maar dat iemand op een provinciale weg een via de andere weghelft inhalende auto inhaalt over de vluchtstrook van de tegenliggers, dat moet ik in Nederland toch nog tegenkomen.
Toch zijn het vooral oudere weggebruikers die je echt paf doen staan. Een kennis van ons zag ooit een auto stoppen op de tweede inhaalstrook van het zesbaansdeel van de M1 naar Wenen. De chauffeur stapte uit, legde zijn jasje in zijn kofferbak en reed weer verder. Zelf moest ik ooit vol op mijn rem gaan staan toen de auto voor mij stopte, een passagier uitstapte en een stukje terugliep om zijn portemonnee (!) op te rapen. Dat auto's bij een gemiste afslag op de snelweg een stukje via de vluchtstrook achteruit tuffen om alsnog af te kunnen slaan, komt minder vaak voor dan vroeger, maar uitzonderlijk is het nog steeds niet.
Oudere voetgangers maken vaak de indruk simpelweg te levensmoe zijn of met hun hoofd nog steeds te leven in een tijd dat auto's een bezienswaardigheid waren. Zonder ook maar een seconde naar links of rechts te kijken, stappen ze de straat op, en sloffen in slakkentempo naar de overkant. Vrienden van ons werden ooit door een 82-jarige fietser aangereden, aan de achterkant van hun auto.
De man bekende later dat hij hun bestelbus absoluut niet gezien had. Haast in tranen verklaarde hij bij de politie dat met dit ongeluk een einde was gekomen aan zijn enige pleziertje, zijn fietstochtjes langs de Donau, want hij zag in dat dat te riskant was. Dat inzicht duurde overigens maar kort, want korte tijd later zagen ze hem weer op zijn fiets, op dezelfde kruising, die hij wederom niet op- of omkijkend overstak. Gelukkig zagen zij hem deze keer wel op tijd.