PÁLINKA
Hongarije's nieuwe regering gebruikt haar tweederde meerderheid om in razend tempo en zonder enig debat tal van wetten door het parlement te jagen. Het is dat er voorlopig nog een president zit die oplet, anders zouden ambtenaren inmiddels al zonder opgave van reden ontslagen kunnen worden. Zo zorg je dat er vanuit die hoek geen kritiek meer op je beleid is.
Erg lang zal die rem op de hervormingswoede van Fidesz overigens niet duren, want binnenkort loopt president Solyom's termijn af, en dat hij herkozen wordt, is hoogst onwaarschijnlijk.De volgende president wordt zonder enige twijfel een brave Fidesz-aanhanger.
Tussen al die wetten zitten ook zeer verrassende voorstellen. Zoals de wet die het thuis stoken van palinka helemaal vrij wil geven. Geen brandend probleem, lijkt mij, maar volgens Orbán moet daarmee een einde gemaakt worden aan het al negentig jaar durende onrecht dat boeren niet vrij kunnen beslissen wat ze met hun fruit doen: er jam van koken, of sterke drank. Iedereen moet in het vervolg in zijn eigen kelder kunnen distilleren, zonder dat de overheid zich ermee bemoeit.
In dat laatste stukje zit het belang van de wet, want feitelijk is het onzin. Sinds 1850 kunnen Hongaren namelijk al hun eigen alcohol stoken. Misschien niet thuis, maar ze kunnen hun fruit naar de stokerij in het dorp brengen, waar het onder toeziend oog van de belasting én van iemand die er echt verstand van heeft, wordt omgezet in een brouwsel dat soms wel 60 procent alcohol kan bevatten. Per liter ben je, behalve uiteraard de stookkosten, ook nog eens 600 tot 800 forint belasting kwijt, afhankelijk van de sterkte van je brouwsel.
Als de wet erdoor komt, raakt de staat iets van 28,3 miljoen euro aan belastinginkomsten kwijt. Niet niet voor een land dat zwaar moet bezuinigen, maar dat is zeker niet het enige probleem met het voorstel. Want om te beginnen is het zelf stoken van alcohol geen ongevaarlijke bezigheid als je het niet goed doet. Stook je bij de verkeerde temperatuur (en dat luistert behoorlijk nauw) krijg je methylalcohol in je fles, een goedje waar je auto's op kunt laten rijden, ramen mee kunt zemen en waar je blind van kunt worden en zelfs dood aan kunt gaan.
Bovendien kun je je afvragen wat de wijsheid achter een wet die drinken goedkoper maakt en de alcoholconsumptie aanmoedigt in een land tot de grootste alcoholconsumenten ter wereld behoort. Hongaren drinken iets van 13,5 liter zuivere alcohol per hoofd van de bevolking per jaar. Volgens cijfers van de Wereld Gezondheidsorganisatie drinken in Europa alleen de Ieren en de Luxemburgers meer. Levercirrose en andere door overmatig alcoholgebruik veroorzaakte ziekten behoren tot de belangrijkste doodsoorzaken van Hongarije. Je zou eerder verwachten dat de overheid het zelf stoken eerder aan banden zou leggen dan bevorderen.
Zelfs als je je over de alcoholconsumptie geen zorgen maakt: het regeringsplan bedreigt ook nog een behoorlijk aantal arbeidsplaatsen op het platteland. Om te beginnen kunnen de dorpsstokerijen hun deuren sluiten als iedereen thuis een distillateur heeft staan. Daarnaast zie je de laatste tijd steeds meer kleinschalige pálinkaproducenten die ervan profiteren dat Hongaarse pálinka behoort tot de producten die door de EU worden beschermd.
Alleen pálinka uit Hongarije mag pálinka zo worden genoemd. Dat betekent wel dat de drank moet voldoen aan allerlei regels: de grondstof moet voor honderd procent uit vruchten bestaan, bij het stoken moet gedistilleerd water worden gebruikt, en nog zo wat. Hongarije heeft zich verplicht om de naleving van die regels strikt te controleren. De afgelopen jaren zijn talloze kleine producenten zich, vaak met EU-steun, gaan toeleggen op de productie van zuivere peren-, kersen-, pruimen- en andere pálinka's, ook voor de export.
Als iedereen straks in zijn eigen kelder kan gaan stoken, is de kans groot dat die EU-status van pálinka niet te handhaven is. Die thuisstokers kunnen onmogelijk allemaal in de gaten worden gehouden. En je kunt er bovendien donder op zeggen dat ze een deel van de pálinkamarkt inpikken, al mogen ze volgens de wet alleen voor eigen consumptie stoken. En dat betekent dat de prille bedrijfstak van kleinschalige, hoogwaardige pálinkastokers het nakijken heeft.
Erg lang zal die rem op de hervormingswoede van Fidesz overigens niet duren, want binnenkort loopt president Solyom's termijn af, en dat hij herkozen wordt, is hoogst onwaarschijnlijk.De volgende president wordt zonder enige twijfel een brave Fidesz-aanhanger.
Tussen al die wetten zitten ook zeer verrassende voorstellen. Zoals de wet die het thuis stoken van palinka helemaal vrij wil geven. Geen brandend probleem, lijkt mij, maar volgens Orbán moet daarmee een einde gemaakt worden aan het al negentig jaar durende onrecht dat boeren niet vrij kunnen beslissen wat ze met hun fruit doen: er jam van koken, of sterke drank. Iedereen moet in het vervolg in zijn eigen kelder kunnen distilleren, zonder dat de overheid zich ermee bemoeit.
In dat laatste stukje zit het belang van de wet, want feitelijk is het onzin. Sinds 1850 kunnen Hongaren namelijk al hun eigen alcohol stoken. Misschien niet thuis, maar ze kunnen hun fruit naar de stokerij in het dorp brengen, waar het onder toeziend oog van de belasting én van iemand die er echt verstand van heeft, wordt omgezet in een brouwsel dat soms wel 60 procent alcohol kan bevatten. Per liter ben je, behalve uiteraard de stookkosten, ook nog eens 600 tot 800 forint belasting kwijt, afhankelijk van de sterkte van je brouwsel.
Als de wet erdoor komt, raakt de staat iets van 28,3 miljoen euro aan belastinginkomsten kwijt. Niet niet voor een land dat zwaar moet bezuinigen, maar dat is zeker niet het enige probleem met het voorstel. Want om te beginnen is het zelf stoken van alcohol geen ongevaarlijke bezigheid als je het niet goed doet. Stook je bij de verkeerde temperatuur (en dat luistert behoorlijk nauw) krijg je methylalcohol in je fles, een goedje waar je auto's op kunt laten rijden, ramen mee kunt zemen en waar je blind van kunt worden en zelfs dood aan kunt gaan.Bovendien kun je je afvragen wat de wijsheid achter een wet die drinken goedkoper maakt en de alcoholconsumptie aanmoedigt in een land tot de grootste alcoholconsumenten ter wereld behoort. Hongaren drinken iets van 13,5 liter zuivere alcohol per hoofd van de bevolking per jaar. Volgens cijfers van de Wereld Gezondheidsorganisatie drinken in Europa alleen de Ieren en de Luxemburgers meer. Levercirrose en andere door overmatig alcoholgebruik veroorzaakte ziekten behoren tot de belangrijkste doodsoorzaken van Hongarije. Je zou eerder verwachten dat de overheid het zelf stoken eerder aan banden zou leggen dan bevorderen.
Zelfs als je je over de alcoholconsumptie geen zorgen maakt: het regeringsplan bedreigt ook nog een behoorlijk aantal arbeidsplaatsen op het platteland. Om te beginnen kunnen de dorpsstokerijen hun deuren sluiten als iedereen thuis een distillateur heeft staan. Daarnaast zie je de laatste tijd steeds meer kleinschalige pálinkaproducenten die ervan profiteren dat Hongaarse pálinka behoort tot de producten die door de EU worden beschermd.
Alleen pálinka uit Hongarije mag pálinka zo worden genoemd. Dat betekent wel dat de drank moet voldoen aan allerlei regels: de grondstof moet voor honderd procent uit vruchten bestaan, bij het stoken moet gedistilleerd water worden gebruikt, en nog zo wat. Hongarije heeft zich verplicht om de naleving van die regels strikt te controleren. De afgelopen jaren zijn talloze kleine producenten zich, vaak met EU-steun, gaan toeleggen op de productie van zuivere peren-, kersen-, pruimen- en andere pálinka's, ook voor de export.
Als iedereen straks in zijn eigen kelder kan gaan stoken, is de kans groot dat die EU-status van pálinka niet te handhaven is. Die thuisstokers kunnen onmogelijk allemaal in de gaten worden gehouden. En je kunt er bovendien donder op zeggen dat ze een deel van de pálinkamarkt inpikken, al mogen ze volgens de wet alleen voor eigen consumptie stoken. En dat betekent dat de prille bedrijfstak van kleinschalige, hoogwaardige pálinkastokers het nakijken heeft.
Reacties