WAKKER VAN DE FORINT
“Vroeger praatten mensen over hun kinderen, nu zijn hypotheken het belangrijkste gespreksonderwerp. Zelfs mijn manicure praat nergens anders over,” verzucht mediaconsulent Margit Kohanecz. Haarzelf vergaat het niet anders. Een paar jaar geleden nam ze een hypotheek om de bouw van een nieuw huis te financieren, in Zwitserse franken omdat de rente veel lager was dan die van een hypotheek in Hongaarse forinten. Een goede deal, leek het. Nu heeft ze er slapeloze nachten van.
Pakweg anderhalf miljoen van de 10 miljoen Hongaren heeft zijn huis, lease-auto, plasma-tv of zelfs een Afrikaanse safari met een lening in buitenlandse munt gefinancierd, lekker gemaakt met een lage rente en onvoldoende gewaarschuwd voor de risico’s. Mensen verdienen forinten. Een lage wisselkoers kost hen veel geld.
Deze week was het zover. Door berichten over mislukte onderhandelingen over een IMF-lening tuimelde de munt in twee dagen van 276 naar meer dan 290 forint voor een euro. Kohanecz volgt het met argusogen. Iedere koersval vergroot haar financiële zorgen.
Volgens de Hongaarse Nationale Bank zitten 300.000 mensen daardoor acuut in nood en steeg het aantal Hongaren met aflossingsproblemen van 170.000 in maart 2009 tot 825.000 een jaar later. Voor de regering was dat onlangs reden om hypotheken in vreemde valuta te verbieden. Kleinere leningen in euro’s, Zwitserse franken of Japanse yens mogen nog wel.
Toen ze haar hypotheek afsloot, was de wisselkoers 250 forint voor een euro. Met 276 forint was ze nog steeds gunstiger uit dan met een forinthypotheek, zegt ze, want dan had ze 16 procent rente betaald. Maar die koers was wel het maximum wat ze kan betalen.
De zwakke munt is niet haar enige probleem. Toen ze begon te bouwen, rekende ze op de verkoop van haar oude huis. Maar dat staat al een jaar op de markt, en de belangstelling is nihil. De vraagprijs is inmiddels met 20 procent gedaald en zit onder het bedrag dat ze geleend heeft.
Onder druk van de regering bieden banken de mogelijkheid om valutaleningen om te zetten in forintleningen. Kohanecz heeft daar serieus naar gekeken, maar het niet gedaan: “Als ik de hypotheek over sluit, is die waardevermindering een probleem. Een vriendin moest haar bank vanwege de waardevermindering zelfs een extra onderpand geven voor haar bestaande hypotheek. Ze heeft inmiddels ook een lening op haar auto. En forinthypotheken hebben nog steeds een hoge rente.”
De Hongaarse regering wil een staatsfonds oprichten om noodlijdende hypotheekhouders te helpen. Maar het IMF wil duidelijke bezuinigingen zien en juist dat fonds was een van de punten waarop de onderhandelingen stukliepen. Kohanecz hoopt dat de zaak uiteindelijk met een sisser afloopt, en zowel de regering als Hongaarse financiële analisten delen die hoop.
“Feitelijk is er niet zoveel gebeurd,” zegt Dávid Németh, macroanalist bij de ING Bank in Boedapest, “De regering had vooraf al gezegd dat ze dit kwartaal toch niet van plan was gebruik te maken van een IMF-lening.” Dat komt anders te liggen, zegt hij, als ze er ook bij de onderhandelingen in het najaar niet uitkomen.
Die kans is groot, aangezien er in september lokale verkiezingen plaatsvinden. Nu al is duidelijk dat de kwestie onderdeel van de binnenlandse politiek is geworden. Premier Viktor Orbán heeft gezegd dat hij “geen stap achteruit zal doen” en dat het IMF Hongarije niet kan voorschrijven hoe het zijn zaken behartigt.
Dat mag natuurlijk zo zijn, maar net zoals een bank bepaalt welke eisen zij stelt voor een hypotheek, zo bepaalt het IMF welke eisen het stelt voor het Hongarije geld verstrekt. En als het IMF Hongarije laat vallen, is de kans groot dat ook andere geldschieters zich terugtrekken of zeer hoge eisen gaan stellen en zeer veel rente gaan vragen.
De grootste zorg, erkent Németh, is de reactie van de internationale financiële wereld. Enkele weken geleden raakte de forint ook in vrije val na uitspraken van topfunctionarissen van regeringspartij Fidesz al dat Hongarije de richting van Griekenland opging. Die rel werd toen gesust, maar voor Margit Kohanecz en anderhalf miljoen anderen zou het slecht nieuws zijn als de financiële markten hun vertrouwen in Hongarije definitief kwijt zijn.
Pakweg anderhalf miljoen van de 10 miljoen Hongaren heeft zijn huis, lease-auto, plasma-tv of zelfs een Afrikaanse safari met een lening in buitenlandse munt gefinancierd, lekker gemaakt met een lage rente en onvoldoende gewaarschuwd voor de risico’s. Mensen verdienen forinten. Een lage wisselkoers kost hen veel geld.
Deze week was het zover. Door berichten over mislukte onderhandelingen over een IMF-lening tuimelde de munt in twee dagen van 276 naar meer dan 290 forint voor een euro. Kohanecz volgt het met argusogen. Iedere koersval vergroot haar financiële zorgen.
Volgens de Hongaarse Nationale Bank zitten 300.000 mensen daardoor acuut in nood en steeg het aantal Hongaren met aflossingsproblemen van 170.000 in maart 2009 tot 825.000 een jaar later. Voor de regering was dat onlangs reden om hypotheken in vreemde valuta te verbieden. Kleinere leningen in euro’s, Zwitserse franken of Japanse yens mogen nog wel.
Toen ze haar hypotheek afsloot, was de wisselkoers 250 forint voor een euro. Met 276 forint was ze nog steeds gunstiger uit dan met een forinthypotheek, zegt ze, want dan had ze 16 procent rente betaald. Maar die koers was wel het maximum wat ze kan betalen.
De zwakke munt is niet haar enige probleem. Toen ze begon te bouwen, rekende ze op de verkoop van haar oude huis. Maar dat staat al een jaar op de markt, en de belangstelling is nihil. De vraagprijs is inmiddels met 20 procent gedaald en zit onder het bedrag dat ze geleend heeft.
Onder druk van de regering bieden banken de mogelijkheid om valutaleningen om te zetten in forintleningen. Kohanecz heeft daar serieus naar gekeken, maar het niet gedaan: “Als ik de hypotheek over sluit, is die waardevermindering een probleem. Een vriendin moest haar bank vanwege de waardevermindering zelfs een extra onderpand geven voor haar bestaande hypotheek. Ze heeft inmiddels ook een lening op haar auto. En forinthypotheken hebben nog steeds een hoge rente.”
De Hongaarse regering wil een staatsfonds oprichten om noodlijdende hypotheekhouders te helpen. Maar het IMF wil duidelijke bezuinigingen zien en juist dat fonds was een van de punten waarop de onderhandelingen stukliepen. Kohanecz hoopt dat de zaak uiteindelijk met een sisser afloopt, en zowel de regering als Hongaarse financiële analisten delen die hoop.
“Feitelijk is er niet zoveel gebeurd,” zegt Dávid Németh, macroanalist bij de ING Bank in Boedapest, “De regering had vooraf al gezegd dat ze dit kwartaal toch niet van plan was gebruik te maken van een IMF-lening.” Dat komt anders te liggen, zegt hij, als ze er ook bij de onderhandelingen in het najaar niet uitkomen.
Die kans is groot, aangezien er in september lokale verkiezingen plaatsvinden. Nu al is duidelijk dat de kwestie onderdeel van de binnenlandse politiek is geworden. Premier Viktor Orbán heeft gezegd dat hij “geen stap achteruit zal doen” en dat het IMF Hongarije niet kan voorschrijven hoe het zijn zaken behartigt.
Dat mag natuurlijk zo zijn, maar net zoals een bank bepaalt welke eisen zij stelt voor een hypotheek, zo bepaalt het IMF welke eisen het stelt voor het Hongarije geld verstrekt. En als het IMF Hongarije laat vallen, is de kans groot dat ook andere geldschieters zich terugtrekken of zeer hoge eisen gaan stellen en zeer veel rente gaan vragen.
De grootste zorg, erkent Németh, is de reactie van de internationale financiële wereld. Enkele weken geleden raakte de forint ook in vrije val na uitspraken van topfunctionarissen van regeringspartij Fidesz al dat Hongarije de richting van Griekenland opging. Die rel werd toen gesust, maar voor Margit Kohanecz en anderhalf miljoen anderen zou het slecht nieuws zijn als de financiële markten hun vertrouwen in Hongarije definitief kwijt zijn.
Reacties