De witte olifant van Vác

Op een haar na af...

Zachtjes en zonder er ruchtbaarheid aan te geven schijnen ze in Vác het betaald parkeren afgeschaft te hebben. Toen de Donau een paar weken geleden overstroomde, werden de parkeerautomaten uitgeschakeld, om bewoners van de oever de kans te geven hun vehikel gratis droog te parkeren. Dat ze niet meer zijn aangezet, is geen foutje, maar beleid: onderdeel van het feit dat ze de witte olifant van Vác ten grave hebben gedragen.

Wat moeilijk is, want die witte olifant (een mooie Engelse term voor iets dat klauwen met geld heeft gekost en dat de eigenaar zich eigenlijk niet kan veroorloven) ligt onder de grond, al jaren. Midden in het centrum, op een steenworp afstand van het fraaie hoofdplein, bevindt zich wellicht de lelijkste plek van het stadje: een braakliggend bouwterrein waaronder zich een drie verdiepingen tellende parkeergarage met 300 parkeerplaatsen verschuilt. Waarom een stadje van zo'n 34000 inwoners een parkeergarage van die omvang nodig heeft, mag Joost weten. Ik woon in het centrum, en af en toe is het wel lastig een plekje te vinden. Maar 300 plekjes? Zo druk is het zelden in de binnenstad van Vác.
Je kunt er dan ook vraagtekens bij zetten wat het vorige gemeenteraadsbestuur bewogen heeft tot de bouw van dit monstrum. Grootheidswaan? Een handige zakenjongen die ze erin heeft gepraat? Of een project waar de gemeentebestuurders zelf een aardig centje wijzer van zijn geworden? Dat laatste is uiteraard de verklaring van het huidige, Fidesz-gezinde bestuur, want de vorige burgemeester was een socialist.
Wat mij betreft: iedere verklaring is mogelijk. Het besluit was in ieder geval rampzalig, een financiële last die de gemeente zich niet kan veroorloven en Vác zit nu dus al jaren met een spuuglelijke bouwplaats in het hart van de stad. Geen ongewoon verschijnsel: Boedapest had in 1998 ook lange tijd een enorm gat in het hart van de stad, toen de toenmalige Fidesz-regering de bouw van het door de socialisten bedachte Nationale Theater op het Deak tér liet stilleggen, omdat ze zelf ander plannen voor dat theater hadden. Dus werd er opnieuw begonnen, ergens ver buiten het centrum. De bouwput stond lange tijd leleijk te wezen, tot hij werd omgebouwd tot de Gödör, een soort verzonken plein annex uitgaanscentrum.

De buik van een witte olifant

Maar voor zo'n oplossing is het in Vác al te laat. De parkeergarage is, als je het zo ziet, feitelijk af.
De inrit is er, de borden hangen er al. Ook van binnen is het ding blijkens foto's helemaal klaar. Hek weg en de auto's kunnen er zo in, behalve dat de garage nu al zo lang ongebruikt leegstaat dat dat weer problemen schijnt te veroorzaken.
Dat de garage al zolang leegstaat, heeft te maken met financiering en een contract met de bank. Bovendien moet ook nog een of andere gebouw worden afgebroken, om het smalle toegangsstraatje tot de garage toegankelijker te maken voor de enorme stromen verkeer die we mogen verwachten.
Dat laat nu al jaren op zich wachten, en intussen zijn de winkels die zich rond het betreffende plein bevinden, stilletjes de een na de ander failliet gegaan. Bewoners die er genoeg van hadden, hebben hekken verwijderd, zodat je het plein tenminste weer te voet over kon, en op zeker moment begonnen mensen maar weer te parkeren in de modder van het bouwterrein. Als er geen plek was voor auto's onder de grond, dan maar boven.
En nu lijkt het project dus een stille dood te sterven. De gemeente heeft aangekondigd in ieder geval het plein boven de parkeergarage weer in orde te brengen. De parkeermeters, ooit geïntroduceerd om mensen uiteindelijk die parkeergarage in te krijgen, zijn buiten werking. Persoonlijk ben ik daar dankbaar voor, want onze straat was de enige in het centrum waar je niet hoefde te betalen. Het was dus ook de enige straat waar je overdag zelden een plek vond. Dat gaat een stuk makkelijker de laatste twee weken. Maar die parkeergarage? Misschien kunnen ze een ideeënwedstrijd houden wat er mee te doen. Disco? Champignonkwekerij? Schuilkelder? Of, heel gek, misschien gewoon een parkeergarage?