Fidesz, alvast gefeliciteerd!

Tekenen voor een lagere energierekening

Ergens komen voorjaar gaat Hongarije naar de stembus. Ik denk dat ik niet voorbarig ben om regeringspartij Fidesz bij deze al te feliciteren met de overwinning. Niet omdat ik verkiezingsfraude voorzie, hoewel ik wat geknoei niet wil uitsluiten als je de gebeurtenissen bij tussentijdse verkiezingen in Baja van de afgelopen weken bekijkt. Daar moest in één district opnieuw worden gestemd, omdat uit een bij het stembureau opgenomen filmpje bleek dat een man zigeuners kwam brengen die overduidelijk waren betaald om op Fidesz te stemmen.
Vervolgens verscheen er een ander filmpje op het internet waarin te zien was hoe iemand voor 50.000 forint stemmen voor Fidesz kocht. Maar die video op zijn beurt is waarschijnlijk een vervalsing, naar het schijnt een privaat initiatief van wat overijverige oppositieaanhangers. Hoewel je natuurlijk ook nog kunt verzinnen dat Fidesz dat filmpje heeft gemaakt om de MSzP ervan te beschuldigen dat ze valse beschuldigingen aan het adres van Fidesz doen. Kunt u hem nog volgen? Als je eenmaal in complottheorieën gaat denken, houdt het nooit op. Hoe dan ook, politiek op hoog niveau, van beide zijden.
Maar ook zonder geknoei (waarom zou je eigenlijk knoeien als je overwinning al vaststaat?) lijkt het me tamelijk onwaarschijnlijk dat Fidesz de komende verkiezingen verliest, tenzij er iets heel opmerkelijks gebeurt. En dat niet eens omdat de regeringspartij zo razend populair is. In de peilingen is Fidesz weliswaar verreweg de grootste partij, maar als je de hele bevolking bekijkt, inclusief alle mensen die niet gaan stemmen, heeft de regeringspartij pakweg een derde van alle Hongaren
achter zich.
Natuurlijk heeft Fidesz de beste uitgangspositie. Om te beginnen heeft de partij het overgrote deel van de media mee. De staatsmedia zouden het niet meer durven kritisch over de regering te zijn, alle kritische journalisten daar zijn al lang hun baan kwijt. En zoals je in een verkiezingsjaar kunt verwachten, is de regering begonnen leuke dingen voor de mensen te doen. Meest opvallende onderdeel is de korting van de energieprijzen. Opdat mensen dat cadeautje op kosten van de energiebedrijven vooral niet al te snel vergeten, zijn afgelopen maanden door de regering ondersteunde handtekeningenacties gehouden ter ondersteuning van deze regeringsverordening.Wat curieus, maar het werkt natuurlijk wel aardig als onofficiële verkiezingscampagne.
Die korting heeft de populariteit van Fidesz een boost gegeven, onmiskenbaar. Er komt deze winter nog een tweede korting aan, dus dat zit wel snor. Ook is er al wat extra geld beloofd aan gepensioneerden. Voor geld zijn veel kiezers te koop. Maar ook zonder zulke leuke dingen voor de mens lijkt de kans momenteel miniem dat de oppositie wint. En daar hoef je echt de media of Fidesz niet de schuld van te geven. De oppositiepartijen hebben het momenteel namelijk ontzettend druk met het graven van hun eigen graf.
Voor een hanengevecht hoef je niet naar Mexico, of waar ze die 'sport' ook mogen beoefenen. De haantjes in de Hongaarse oppositie gaan misschien iets minder bloedig met elkaar om, maar hun onderlinge strijd leidt net zo goed als een echt hanengevecht tot een slachtpartij. "Om te verliezen heb ik geen samenwerking met anderen nodig," zei de socialistische leider Attila Mesterházy enkele maanden geleden tegen buitenlandse correspondenten. Wat hij bedoelde, was dat zijn partij hoe dan ook groot genoeg is om als tweede in het parlement te eindigen. De Hongaarse kieswet kent een kiesdrempel. Partijen moeten minimaal vijf procent van de stemmen krijgen, verkiezingscoalities zelfs 10 procent. Anders krijg je gewoon helemaal geen zetel in het parlement. De MSzP haalt dat wel, de rest van de oppositiepartijen hebben het een stuk moeilijker.

De MSzP hoeft zich in die zin geen zorgen te maken, maar om überhaupt een kans te maken om echt te winnen is samenwerking onontbeerlijk. De aanhang wil niets liever, blijkt ook uit opiniepeilingen. Maar de politici? Niet echt. De afgelopen maanden heeft ieder oppositielid dat ooit iets belangrijks was in een vorige regering zijn eigen linkse, liberale of centrum partij opgericht, zodat er steeds meer leven in de hanenarena komt. Het is niet moeilijk om te bedenken dat die er straks gezamenlijk voor zorgen dat geen van hen de kiesdrempel haalt.
En dan zijn er nog van die kwesties die voor sommigen zo onbespreekbaar zijn dat eenheid onmogelijk is. Samenwerking met oud-premier Gyurcsány bijvoorbeeld, geen vertegenwoordiger van een grote partij, maar waarschijnlijk wel de politicus met de meest actieve aanhang in het hele land. Hij trekt volgens opiniepeilingen iets van vijf procent van de stemmen, en zijn populariteit is groeiende. Bovendien lijken die vijf procent allemaal actief te zijn, want de DK is weliswaar klein, maar bepaald niet onzichtbaar. Wel handig trouwens in een verkiezingscampagne, zo'n actieve aanhang.
Maar het is in Hongarije nu eenmaal zo dat je vóór Gyurcsány bent of tégen, een middenweg schijnt niet mogelijk. En helaas, een deel van de oppositiepolitici vindt samenwerking met de oud-premier totaal onbespreekbaar. Potentiële oppositiekiezers denken daar overigens anders over, blijkt uit opiniepeilingen. Die willen maar één ding: dat er eenheid komt.
Ook onbespreekbaar, voor de MSzP dan: een gezamenlijke kandidaat voor het premierschap die niet Attila Mesterházy heet. Dat is eigenlijk een voorwaarde voor eenheid voor alle andere oppositiepartijen, maar onbespreekbaar voor Mesterházy zelf  ("wij zijn de grootste, dus wij hebben het verdiend de premier te leveren).
Misschien zou die gezamenlijke kandidaat trouwens ook niet Gordon Bajnai moeten heten, de oud-premier die een jaar geleden de hoop leek voor een gezamenlijke oppositie, maar voor de lieve vrede iemand heel anders moeten worden. In Szeged hebben ze bijvoorbeeld een burgemeester, de MSzP'er László Botka, die tegen de stroom in roeit en er in slaagt samen te werken met de Fidesz-meerderheid in die stad. Iemand die kan samenwerken met de andere kant, wat zou dit land daar behoefte aan hebben.
Maar dat betekent wel dat iedereen water bij de wijn moet doen. En compromissen? Over je eigen schaduw stappen? Dat is niets voor Hongaarse politieke haantjes. Wie zich in Nederland zo verzet tegen polderen, moet eens in Hongarije komen kijken waar het toe leidt als je dat niet doet.
Als ik Fidesz was, zou ik gewoon een keurige campagne voeren die alle critici in één klap de mond te snoert. Winnen doen ze toch wel. Dus Viktor, alvast proficiat!