Helemáál geen verkiezingscampagne!

Op 6 april gaat Hongarije naar de stembus. Maar omdat de verkiezingscampagne pas vijftig dagen van tevoren mag beginnen, is daar nog weinig te merken. Deze huizenhoge poster in het centrum van Boedapest, waar de leiders van de oppositie op staan afgebeeld als een soort criminelen, met een clown achter hen en in koeienletters de tekst "ze verdienen geen andere kans" is namelijk géén verkiezingspropaganda. Dat u dat niet denkt, per ongeluk.
Het is gewoon, verzekerde de voorzitter van de Nationale Verkiezingscommissie buitenlandse journalisten onlangs, vrijheid van meningsuiting en kan niet worden verboden. Puur toeval dat die poster ongeveer op de dag dat de verkiezingsdatum bekend werd gemaakt, op iedere straathoek en iedere bushalte in Boedapest verscheen. Maar daar moet u echt niets achter zoeken. Puur toeval, echt. Trouwens, de naam van regeringspartij Fidesz staat er toch niet op? Nou dan.
De posters zijn opgehangen door de CÖF (het Burgelijke Eenheidsforum) en die heeft echt helemaal niets met Fidesz te maken, zeggen ze. Binnenkort stuurt CÖF alle huishoudens in Hongarije een brief, waarin ze "de zeven zonden van de Gyurcsány-regering" op een rij zetten, heeft de organisatie aangekondigd op een persconferentie. Interessante vraag waar ze het geld vandaan heeft. Maar daar zullen we wel geen antwoord op krijgen. De campagneuitgaven van politieke partijen zijn strikt beperkt in deze verkiezingen. Maar campagnes van civiele organisaties vallen daar niet onder. Gewoon, vrijheid van meningsuiting. Die mag je niet beperken, toch?
Maar goed, als het om campagnemateriaal gaat, ik bedoel, verkiezingsmateriaal met een partijnaam erop, begint de kans steeds groter te worden dat u, in Boedapest althans, niets zult zien. Nou ja, heel weinig in ieder geval. Afgelopen week werd verkiezingspropaganda aan lantarenpalen en langs doorgaande wegen al door de regering verboden, deze week besloot de gemeente dat verkiezingsaffiches langs bruggen, onderdoorgangen, bij monumenten en op bomen ook niet mogen. Ook het openbaar vervoer bedrijf heeft al gezegd dat verkiezingspropaganda  op trams, bussen en in de metro niet welkom is.
De oppositie klaagt dat die maatregelen bedoeld zijn om het hen moeilijker te maken. Hoe komen ze erbij? De maatregel is, aldus burgemeester Tarlós, gewoon genomen uit milieuoogpunt, omdat het anders zo'n rommeltje wordt. Democratie is een rommeltje, ik geef het toe.
Rest de partijen nog de optie om op straat krantjes uit te delen, of hun materiaal huis aan huis te verspreiden, wat niet alleen duur is, maar ook veel mankracht vergt. Of ze kunnen reclameruimte kopen op billboards en reclamezuilen, als daar tenminste niet al een affiche van de CÖF ophangt. Beetje vervelend dat het overgrote deel van die billboards en reclamezuilen in handen zijn van bedrijven die eigendom zijn van Lajos Simicska, financieel brein achter Fidesz. Ik zal niet zo wantrouwend zijn om te denken dat er straks aanzienlijk meer Fidesz-affiches op die borden hangen dan oppositieaffiches.

Bovenstaande had ik een paar dagen geleden al geschreven. Inmiddels heb ik inderdaad de eerste billboards met verkiezingsaffiches gesignaleerd. Van Fidesz. Puur toeval, natuurlijk. Maar wat me opviel, was de leuze op dat affiche: "Magyarország jobban teljesít", "Hongarije presteert beter."
Had ik die leuze het afgelopen jaar niet vaker gezien? Ach ja, natuurlijk, op reclameborden en in reclamebrochures van de regering. Die campagne heeft de belastingbetaler de nodige duiten gekost, zo'n slordige achthonderd miljoen forint, een dikke 2,6 miljoen euro om precies te zijn. Maar een regering moet zichzelf kunnen propageren, toch?

Twee keer 'Hongarije presteert beter'. Foto: Index.hu

En nu mag Fidesz die slogan gebruiken. En het ontwerp. De regering heeft de regeringspartij namelijk het recht gegeven haar peperdure reclamecampagne gratis en voor niets over te nemen. Alleen voert Fidesz het in het oranje uit, terwijl de regering blauw gebruikte. Leuk cadeautje, toch? Los van het geld, die regeringscampagne loopt al sinds ik weet niet hoe lang op billboards, reclamezuilen, in kranten, op tv, in huis-aan-huis-folders en weet ik waar allemaal.
Ondertussen zijn andere partijen gebonden aan een wet die hen bindt aan een minimaal budget, waaruit niet alleen de verkiezingsposters moeten worden betaald, maar de hele campagne. Los daarvan: voor de meeste partijen begint de campagne vijftig dagen voor de verkiezingen. Eerder mag niet. Maar de Fidesz-slogan circuleert al minstens een jaar. Verschil moet er wezen.

Nog iets. Laat ik vooropstellen, ik heb helemaal geen medelijden met Gábor Simon, tot gisteren plaatsvervangend voorzitter van de Hongaarse Socialistische Partij (MSzP). De man heeft in 2008 een koffertje met pakweg een half miljoen euro in contant geld op een Oostenrijkse bank gedeponeerd. Dat onthulde de regeringskrant Magyar Nemzet. Simon ontkent het niet. Kan ook moeilijk. En zonder enige twijfel is hij niet aan dat geld gekomen met zijn harde werk.
Nu heb ik het vage vermoeden dat er meer politici in dit land zijn die hun vermogen niet uitsluitend te danken hebben aan hun harde werk. Als er al geen sprake is van regelrechte corruptie, dan toch op zijn minst van innige vriendjespolitiek. Een zeer veredelde vorm van netwerken, zullen we maar zeggen. Maar dat doet er in dit verband niet zo toe. Het is in ieder geval verstandiger om geen vicevoorzitter van de grootste oppositiepartij te willen worden als je zo'n bedrag hebt weten weg te stouwen. Over fatsoenlijker heb ik het niet, want het moge duidelijk zijn dat het de man aan fatsoen enigszins ontbreekt.
Het zou trouwens sowieso verstandiger zijn geweest van de MSzP als de partij de afgelopen tijd een serieuze poging had gedaan om de eigen gelederen flink op te schonen. Een verjonging van de partijtop zou geen kwaad hebben gedaan. Want reken maar dat een groot deel van de oude partijtop boter op zijn hoofd heeft. En dat zou maar naar buiten komen, net in verkiezingstijd....
Toeval? Ik betwijfel het ten zeerste. Het is een interessante vraag hoe de Magyar Nemzet aan de informatie over Simon kwam. Eerst werd gespeculeerd dat zijn ex-vrouw de krant had getipt. Dat blijkt nonsens. Ook deed het verhaal de ronde dat er per ongeluk een bankafschrift bij de verkeerde persoon terecht gekomen is. Toeval bestaat, maar dit is wel heel gunstig toeval (niet voor Simon, natuurlijk). Laten we het er maar op houden dat de krant gewoon ijzersterke onderzoeksjournalisten in dienst heeft die hun werk heel goed doen en die heel toevallig gezellig een pilsje hebben zitten drinken met een wat loslippige ambtenaar die de contacten onderhoudt met de Oostenrijkse financiële waakhond. Want uit die kringen schijnt de informatie over Simon oorspronkelijk te komen.
Ik gok erop dat er in de komende tijd, elke paar weken, een nieuw schandaaltje rond een of andere oppositiepoliticus uitbreekt. Dat zal vast niet zo moeilijk zijn, want zoals gezegd, zoals Simon zijn er ongetwijfeld meer. En natuurlijk moet corruptie aan de kaak worden gesteld. Dat heeft niets, echt helemaal niets, met de verkiezingen te maken. Heus niet.