Chaos rond de nieuwe snelwegtol

Tolwegen rond Boedapest

Als je de Hongaarse staats-tv moet geloven, zijn talloze Hongaren reuzeblij met de invoering van de nieuwe provinciale snelwegsticker, inclusief de acteur die ze hadden ingehuurd om op het nieuws als 'stem van de straat' te verklaren hoeveel goedkoper hij nu uit was. Ongetwijfeld zijn er mensen die er echt blij mee zijn, maar laten we eerlijk zijn: de bedoeling van de regering was om extra geld binnen te halen. Dan hoef je geen groot rekenkunstenaar te zijn om te weten dat er meer mensen zijn die dankzij deze maatregel geld kwijt zijn dan mensen die erop vooruitgaan.
Ik hoor dus niet bij die mensen die erop vooruit gaat. En niemand in Vác of omstreken. Om met de auto van Vác naar Boedapest te rijden, moeten we in toekomst jaarlijks 5000 forint (16 euro) extra betalen. Misschien geen wereldbedrag, maar ook niet niets voor wie met een gemiddeld Hongaars inkomen moet rondkomen. En bovendien 5000 forint meer dat inwoners van Vác in het verleden aan die rit uitgaven.
Het meest opvallende is dat er naar Vác niet eens een snelweg gaat. De M2 is een tamelijk gevaarlijke tweebaansweg waar om die reden een maximumsnelheid van 90 kilometer per uur geldt en je grote delen van de route achter een vrachtwagen aansukkelt omdat er een inhaalverbod geldt. Twee jaar geleden is op delen van die weg zelfs een superdikke r
ode middenstreep geschilderd om duidelijk te maken dat je daar ECHT niet mag inhalen. Maar om duistere redenen staat de weg te boek als heuse snelweg en dus kassa! Zonder dat hij er een spatje breder, sneller of minder gevaarlijk van is geworden, uiteraard. Gek genoeg zijn er elders in het land vierbaans-autowegen waar je nog steeds gratis overheen kunt rijden.
Maar het kan nog bizarder. Toen de nieuwe tolheffing luttele weken geleden werd aangekondigd (een donderslag uit heldere hemel, zo omschreef een taxichauffeur bij het vliegveld de maatregel), was in eerste instantie met name sprake van de M0, de rondweg rond Boedapest. Laat die M0 nu voor een groot deel tolvrij gebleven zijn. Dat komt, omdat hij grotendeels door de EU was betaald, en voorwaarde daarbij was dat er geen tol geheven zou worden.
Maar niet getreurd, althans niet uit het oogpunt van de bedenkers van de nieuwe heffing: het is namelijk vrijwel onmogelijk om de M0 op te rijden zonder op zijn minst een kilometertje over asfalt te komen waar de tol wel geldt. Alle snelwegen van en naar Boedapest zijn namelijk tolplichtig geworden, net als de halve kilometer die de M0 met het vliegveld verbindt en nog zo wat onverwachte stukjes weg. Kortom, iedere automobilist in of in de buurt van de hoofdstad doet er verstandig aan om een sticker voor de provincie Pest te kopen, vooral omdat lang niet overal borden staan of een bepaald stuk weg wel, of niet tolplichtig is. Maar reken maar dat ze juist op die lullige kleine stukjes gaan controleren.
Maar de Boedapesters zijn niet de enige slachtoffers. Website Index heeft de meest onlogische plekken van het nieuwe systeem op een rijtje gezet. Een paar pareltjes. Ergens onder Dunaujváros is een brug over de Donau waar je voor moet betalen. Helaas is de rivier ook de provinciegrens. Gevolg: om de brug over te rijden, heb je van twee provincies stickers nodig. 10.000 forint per jaar dus.

Bij Kaposvár is een klein stukje snelweg om de stad heen. Die weg sluit nergens op aan, en is alleen bedoeld om het verkeer te ontlasten. Grote kans dat niemand alleen om die reden een provinciesticker koopt. Het zal waarschijnlijk heel rustig worden op de M61, en een stuk drukker in de stad zelf.
Dat geldt trouwens niet alleen voor Kaposvár. Afgelopen dagen viel me op de weg naar Boedapest al op hoe rustig het was. Gelijktijdig klagen bewoners van bijvoorbeeld Budaörs, een voorstadje van Boedapest, steen en been over het toegenomen verkeer.
En dan heb ik het nog niet eens over de chaos als gevolg van het feit dat de maatregel binnen een paar weken moest worden doorgevoerd: al die mensen die de afgelopen dagen uren hebben besteed om een sticker te bemachtigen, omdat het uitgiftesysteem niet goed werkt.
Zelfs in regeringspartij Fidesz blijft het niet stil. Minister van defensie Csaba Hende maakt zich boos over de invoering van tol op een stuk weg dat nog niet eens af is en meent bovendien dat de manier waarop het besluit is genomen, onaanvaardbaar is. Opmerkelijk, want veel nieuws is er wat dat betreft niet onder de zon: zonder discussie heeft de hele parlementaire fractie zich achter een regeringsmaatregel geschaard waarover niemand vooraf met belangenorganisaties had overlegd of waarvan niemand had onderzocht hoe die maatregel uitgewerkt moest worden en wat de gevolgen zouden zijn. Zo gaat het al vijf jaar, per slot van rekening. Maar gelukkig laat zich altijd wel een acteur vinden die in het nieuws bereid is om te zeggen dat hij helemaal tevreden is. Al had ik gehoopt dat de tijden dat de publieke tv regeringspropaganda maakt, een kwart eeuw achter ons zou liggen.