Hongaarse politici boycotten Heineken

De Hongaarse gemeente Hódmezővásárhely riep begin deze maand winkels en horecagelegenheden in de stad op om de Nederlandse bierbrouwer Heineken te boycotten. Aanleiding was een proces dat Heineken-Roemenië in 2014 aanspande tegen een kleine Hongaars-Roemeense bierbrouwer wegens misbruik van een merknaam. Onlangs gaf de Roemeense rechter Heineken gelijk dat de merknaam Igazi Csíkisör te zeer lijkt op Heinekens Premium Ciuc.
Wat de boycotoproep extra gewicht geeft, is dat die gesteund wordt door János Lázár, voormalig burgemeester van Hódmezővásárhely en tegenwoordig als minister verantwoordelijk voor het kantoor van premier Viktor Orbán. Lázár is na Orbán waarschijnlijk de belangrijkste man van het land. Hij noemde het rechtelijke besluit "onwaardig, onrechtvaardig en anti-Hongaars" en meende dat "alle Hongaren zich ertegen moeten verenigen".
Op het eerste gezicht lijkt het vergezocht om een verband te zoeken tussen de merknamen Csíki en Ciuc. Maar het is er wel degelijk. In 2003 kocht Heineken een brouwerij in het Roemeense Miercurea Ciuc, een stadje dat vrijwel uitsluitend door etnisch-Hongaarse Székely wordt bewoond en in Hongarije bekend staat onder de Hongaarse naam Csíkszereda. Die brouwerij produceerde een bier onder de merknaam Premium Ciuc. Omdat het bier voor hen uit Csíkszereda kwam, hadden Hongaren in Roemenië het meestal over Csíkibier.
In november 2014 kwam een lokale brouwer, Lixid Project, met een eigen bier, het Igazi Csíkisör (letterlijk het Echte Csíkibier). Natuurlijk was dat een knipoog naar Heinekens bier, maar vreselijk verwarrend was het niet, want de fles en het etiquette zagen er totaal anders uit, en Igazi Csíkisör is bovendien een kleinschalig bier dat vooral lokaal wordt verkocht. Desondanks stapte Heineken naar de rechter. Het bedrijf verloor in eerste instantie, maar kreeg uiteindelijk toch gelijk. Afgelopen januari besliste de rechter dat het inderdaad om merkroof ging en dat de kleine brouwerij de productie moet stopzetten.
Die gerechtelijke uitspraak had alleen betrekking op het Echte Csíkibier, niet op de andere bieren die Lixid Project maakt, maar directeur en mede-eigenaar András Lenárd beweerde op Facebook  dat de brouwerij van de rechter binnen dertig dagen met de hele productie moet stoppen. Sindsdien is Lenárd niet op dat eerste bericht teruggekomen, integendeel. Volgens zijn laatste verklaringen gaat het om niet minder dan een regelrechte aanval op de Székely en is het gerechtelijke besluit het resultaat van het feit dat Roemeense nationalisten niet willen dat iemand arbeidsplaatsen schept in Hongaarstalig gebied.
Daarmee was een rel geboren, want voor veel Hongaren staan de Székely symbool voor een soort onbedorven Hongaarse identiteit. De nationalistische Hongaarse partij Jobbik trok zich het lot van de kleine, verdrukte Lixid-David in zijn strijd tegen de Heineken-Goliath dan ook aan en de gemeente Hódmezővásárhely zowel als parlementariërs van regeringspartij Fidesz en János Lázár volgden dat voorbeeld al snel.
Inmiddels is Igazi Csíki Sör volgens de boycotters niet meer zomaar 'een dorstlessende nektar', maar een waar symbool van de Székely-identiteit. Er gaan stemmen op om het bier te verheffen tot Hungaricum, dat wil zeggen een uniek en door de Hongaarse wet beschermd product. Heineken zelf heeft tot nu toe alleen maar gezegd dat het een kwestie betreft waar de Hongaarse tak van het bedrijf niets aan kan doen, omdat het proces door Heineken in Roemenië is aangespannen.
Wat de gevolgen voor Heineken zijn als die stemmen hun zin krijgen, is nog onduidelijk, net zo
onduidelijk overigens als wat de Heinekenboycot precies betekent voor bierliefhebbers. Zolang het om Heineken-bier gaat, is er weinig aan de hand, want dat bier heeft een relatief klein marktaandeel. Maar de brouwerij produceert meer dan 250 bieren, waaronder het zeer populaire Soproni. Als die allemaal geboycot moeten worden, blijft er voor bierdrinkers straks weinig te kiezen over.
De Roemeense bierbrouwer heeft van de nood inmiddels trouwens een deugd gemaakt: de productie gaat gewoon door, onder de naam 'Igazi Tiltott Sör' (echt verboden bier). Haast hetzelfde etiket als vroeger, met als toegift aan de echte Hongaarse nationalisten ook nog een tekst in runentekens. In Hódmezővásárhely hebben ze ongetwijfeld ruimte in de schappen voor het nieuwe merk. Grote kans dat Lixid Project straks niet alleen niet hoeft in te krimpen, maar juist moet uitbreiden.