Het gewicht van de geschiedenis
Herdenking op de dag van de Martelaren in Vác We woonden in 1990 net in Hongarije toen we naar het plaatsje Zsámbék gingen om de feestelijkheden voor de 15de maart bij te wonen. Het communisme was net gevallen en voor het eerst in decennia konden de Hongaren die dag, de herdenking van de opstand tegen tegen de Habsburgse keizer in 1848, vrij vieren. De communisten hadden dat altijd verboden, omdat de machthebbers vreesden dat zo'n herdenking op protesten tegen Moskou zou uitlopen. Een grote groep dorpelingen met groen-wit-rode cocardes op de borst trok in optocht naar een lokaal monument. Daar zong iedereen na het aanhoren van een lange speech het droefklinkende Hongaarse volkslied. We keken wat verbaasd naar die serieuze plechtigheid, anderhalve eeuw na dato. Dat, op zijn beurt, verbaasde onze tolk András. Herdachten wij het einde van de tachtigjarige oorlog dan niet? Destijds vond ik het prachtig, zoveel historisch bewustzijn. Nu ik haast dertig jaar later naar Nederland ter...